Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27
  •  

Bùi Xuân Phái - cố họa sĩ của phố cổ Hà Nội

Ngọc Ánh (T/h) - 18:22, 06/08/2021

Nói đến hội họa Hà Nội hiện đại, không thể không nhắc đến phong cách tranh Bùi Xuân Phái. Bởi lẽ, họa sĩ vẽ phố cổ Hà Nội thì nhiều nhưng đối với cố họa sĩ tài ba Bùi Xuân Phái thì phố cổ đã trở thành người bạn tri âm. Tự bao giờ, tranh của Bùi Xuân Phái đã trở thành một phần của phố cổ Hà Nội.

Phố Hàng Mắm- Tranh Bùi Xuân Phái
Phố Hàng Mắm- Tranh Bùi Xuân Phái

Bùi Xuân Phái là một trong những họa sỹ thuộc thế hệ cuối cùng của sinh viên Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, cùng thời với các danh họa Nguyễn Sáng, Nguyễn Tư Nghiêm, Dương Bích Liên. Ông chuyên về chất liệu sơn dầu, đam mê mảng đề tài phố cổ Hà Nội. Ông vẽ trên vải, giấy, bảng gỗ, thậm chí cả trên giấy báo, bao thuốc lá và sử dụng nhiều phương tiện hội họa khác nhau như sơn dầu, màu nước, phấn mầu, chì than, bút chì...

Bùi Xuân Phái (1920-1988)
Bùi Xuân Phái (1920-1988)

Trong tâm thức của người nghệ sĩ, quê hương luôn là một "mảnh tình riêng". Sinh ra và lớn lên ở Hà Nội, Bùi Xuân Phái đã vẽ về phố cổ với tất cả tình yêu quê hương của mình. Bàn tay tài hoa của ông đã tạo tác hàng trăm bức vẽ khác nhau về phố cổ Hà Nội. Dân gian Hà Nội vẫn đùa nhau rằng, những bức tranh phố cổ của ông đủ để dựng lên một thành phố thật. Và cũng không biết từ bao giờ, người ta cũng gọi phố cổ trong tranh của ông là "Phố Phái". Người dân Hà Nội cũng lại đùa nhau rằng, Hà Nội phải có 37 phố chứ không phải là 36 phố như câu ca dân gian vẫn truyền tụng, và con phố thứ 37 ấy chính là ..."Phố Phái".

"Phố Phái" nổi tiếng với các tác phẩm: Phố cổ Hà Nội (Sơn dầu, 1972), Hà Nội kháng chiến (Sơn dầu, 1966), Xe bò trong phố cổ (Sơn dầu, 1972), Phố vắng (Sơn dầu, 1981)...

Phố Chợ Gạo- Tranh Bùi Xuân Phái
Phố Chợ Gạo- Tranh Bùi Xuân Phái

Tranh phố cổ Hà Nội của Bùi Xuân Phái vừa cổ kính lại rất hiện thực, thể hiện rõ hồn cốt của phố cổ Hà Nội những thập niên 50-60-70 thế kỷ XX. Các mảng màu trong tranh Bùi Xuân Phái thường có đường viền đậm nét, phố không những trở thành chính nó mà còn gần hơn với con người, từ bề mặt đến cảnh quan đều có chiều sâu bên trong. Ngắm tranh phố cổ Hà Nội của Bùi Xuân Phái, người xem nhận thấy họa sỹ đã gửi gắm những kỷ niệm, những hoài cảm cùng nỗi buồn man mác, tiếc nuối bâng khuâng trên từng nét vẽ, như điềm báo về sự đổi thay và biến mất của từng mái nhà, từng con người mang hồn phách xưa cũ.

"Phố Phái" trong tranh Bùi Xuân Phái là phố mà dường như cũng không phải phố. Phố cổ Hà Nội không ồn ào, sầm uất mà lặng lẽ và lâu bền, giản dị và thân thiết. Đó chỉ là những ngôi nhà cũ kỹ với mái ngói rêu phong, một vài gánh hàng rong, một gánh hàng nước quạnh hiu... gợi lên nhiều xúc cảm thân quen.

Phố cổ Hà Nội -Tranh Bùi Xuân Phái
Phố cổ Hà Nội -Tranh Bùi Xuân Phái

Tranh phố cổ Bùi Xuân Phái dù có xuất hiện con người hay không đều có một không gian đặc biệt. Không gian ấy có khi tĩnh lặng cùng thời gian, có khi lại như đang chuyển động. Từng góc phố, từng hàng cây tưởng như rất đỗi quen thuộc mà vẫn lạ lẫm, xa vời. Cảnh vật phố cổ Hà Nội tưởng như có thể hiện hữu ngay đấy, nhưng cũng lại có thể thuộc về một thế giới khác - thế giới tâm hồn Bùi Xuân Phái. "Phố Phái" hiện lên thực mà hư, hư mà thực, đa cách nhìn, nhiều cảm xúc. Dường như Bùi Xuân Phái muối níu giữ thời gian, níu giữ những giá trị đẹp đẽ mà với tâm hồn nhạy cảm của người nghệ sỹ ông biết chắc rằng một ngày nào đó sẽ phôi pha.

Phố Mã Mây- Tranh Bùi Xuân Phái
Phố Mã Mây- Tranh Bùi Xuân Phái

Bùi Xuân Phái vẽ về phố cổ Hà Nội tự nhiên như sống và thở. Tâm hồn ông gắn với phố cổ và sự nghiệp của ông cũng gắn liền với phố cổ. Phố cổ Hà Nội là nguồn cảm hứng đặc biệt của Bùi Xuân Phái. Ông vẽ về phố cổ như đang kể chuyện về cuộc đời mình. Chính bởi vậy, phố cổ Hà Nội là cái gạch nối giữa hội họa và tình yêu quê hương trong con người Bùi Xuân Phái.

Bùi Xuân Phái (1920-1988), quê gốc ở làng Kim Hoàng (nay thuộc xã Vân Canh, huyện Hoài Đức, Hà Nội). Ông tốt nghiệp khoa Hội họa, Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương khóa 1941-1946 Ông vẽ nhiều tranh phố cổ Hà Nội và tham dự triển lãm ở nhiều nơi. Năm 1952, ông trở về Thủ đô sống tại ngôi nhà số 87 phố Thuốc Bắc, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội cho đến khi mất.

Cố họa sĩ Bùi Xuân Phái được Nhà nước truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn họa nghệ thuật đợt I (1996). Năm 2010, Hội đồng nhân dân TP. Hà Nội đã đặt tên Bùi Xuân Phái cho một phố ở huyện Từ Liêm, nay thuộc quận Nam Từ Liêm (Hà Nội)


Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Rộn ràng Ngày hội đại đoàn kết trong ngôi nhà chung

Rộn ràng Ngày hội đại đoàn kết trong ngôi nhà chung

Giao lưu “Ngày hội Đại đoàn kết các dân tộc”, là sự kiện mở màn cho chuỗi hoạt động của Tuần lễ “Đại đoàn kết các dân tộc - Di sản Văn hóa Việt Nam” năm 2025 diễn ra hôm nay, ngày 18/11, tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (xã Đoài Phương, Hà Nội).
Tin nổi bật trang chủ
Tích hợp các Chương trình mục tiêu quốc gia để tăng cường đầu tư cho những địa bàn khó khăn

Tích hợp các Chương trình mục tiêu quốc gia để tăng cường đầu tư cho những địa bàn khó khăn

Thời sự - Thanh Huyền - 22:09, 18/11/2025
Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nêu rõ: Cần phải thống nhất nhận thức việc tích hợp các chương trình không phải để giảm đi chính sách ưu đãi mà chính sách ưu đãi sẽ tăng lên ở các khía cạnh.
Rộn ràng Ngày hội đại đoàn kết trong ngôi nhà chung

Rộn ràng Ngày hội đại đoàn kết trong ngôi nhà chung

Sắc màu 54 - Thúy Hồng - 19:31, 18/11/2025
Giao lưu “Ngày hội Đại đoàn kết các dân tộc”, là sự kiện mở màn cho chuỗi hoạt động của Tuần lễ “Đại đoàn kết các dân tộc - Di sản Văn hóa Việt Nam” năm 2025 diễn ra hôm nay, ngày 18/11, tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (xã Đoài Phương, Hà Nội).
Ia Grai (Gia Lai): Rộn ràng tiếng chiêng mừng Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc

Ia Grai (Gia Lai): Rộn ràng tiếng chiêng mừng Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc

Tin tức - Ngọc Thu - 19:21, 18/11/2025
Kỷ niệm 95 năm Ngày truyền thống Ủy ban MTTQ Việt Nam (18/11/1930 - 18/11/2025), trong 2 ngày 17 và 18/11, xã Ia Grai (tỉnh Gia Lai) đã tổ chức Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc và Liên hoan Văn hóa cồng chiêng xã lần thứ nhất, năm 2025.
Thủ tướng Phạm Minh Chính rời Kuwait, lên đường thăm chính thức Algeria

Thủ tướng Phạm Minh Chính rời Kuwait, lên đường thăm chính thức Algeria

Thời sự - PV - 19:06, 18/11/2025
Trưa 18/11 theo giờ địa phương, ngay sau khi kết thúc tốt đẹp chuyến thăm chính thức Kuwait, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam rời Kuwait, lên đường thăm chính thức Cộng hòa Algeria Dân chủ Nhân dân theo lời mời của Thủ tướng Sifi Ghrieb.
Thủ tướng đề nghị Kuwait xây dựng kho xăng dầu ngoại quan tại Việt Nam

Thủ tướng đề nghị Kuwait xây dựng kho xăng dầu ngoại quan tại Việt Nam

Thời sự - PV - 18:55, 18/11/2025
Trong chương trình thăm chính thức Kuwait, sáng 18/11, tại thủ đô Kuwait, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tiếp Giám đốc điều hành Tập đoàn dầu khí Quốc gia Kuwait (KPC) Sheikh Nawaf S. Al-Sabah.
Xã Tuấn Sơn nỗ lực cải cách hành chính vì sự hài lòng của người dân

Xã Tuấn Sơn nỗ lực cải cách hành chính vì sự hài lòng của người dân

Xây dựng một nền hành chính phục vụ, minh bạch và hiệu quả là nhiệm vụ trọng tâm của công tác cải cách thủ tục hành chính. Tại tỉnh Lạng Sơn, xã Tuấn Sơn đã cụ thể hóa mục tiêu này bằng việc thành lập Trung tâm Phục vụ hành chính công xã, theo Nghị quyết của HĐND xã từ ngày 1/7/2025.
Tuyên Quang: Ký kết quy chế phối hợp trong công tác quản lý, bảo vệ rừng

Tuyên Quang: Ký kết quy chế phối hợp trong công tác quản lý, bảo vệ rừng

Tin tức - Hà Linh - 18:51, 18/11/2025
Nhằm tăng cường hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ rừng và phòng cháy, chữa cháy rừng khi thực hiện mô hình chính quyền hai cấp, chiều 18/11, tại xã Đồng Văn, tỉnh Tuyên Quang, Hạt Kiểm lâm Khu vực XVI tổ chức Lễ ký kết quy chế phối hợp với các đơn vị lực lượng vũ trang và chính quyền địa phương trên địa bàn.
Đồng chí Nguyễn Văn Út giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai

Đồng chí Nguyễn Văn Út giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai

Tin tức - Thanh Liêm - 18:50, 18/11/2025
Chiều 18/11, tại Hội trường Tỉnh ủy Đồng Nai, Ban Thường vụ Tỉnh ủy tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Ban Bí thư Trung ương Đảng về công tác cán bộ, kiện toàn bộ máy lãnh đạo tỉnh, đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới.
Gia Lai: Mưa lũ chia cắt nhiều khu vực

Gia Lai: Mưa lũ chia cắt nhiều khu vực

Tin tức - T.Nhân - H.Trường - 18:48, 18/11/2025
Hai ngày qua, khu vực phía Đông tỉnh Gia Lai có mưa lớn kéo dài, khiến nhiều khu vực bị ngập sâu và giao thông bị chia cắt, hàng trăm hộ dân phải di dời.
Việt Nam-Kuwait: Cầu nối hữu nghị vững chắc giữa châu Á và Trung Đông

Việt Nam-Kuwait: Cầu nối hữu nghị vững chắc giữa châu Á và Trung Đông

Thời sự - PV - 18:47, 18/11/2025
Sáng 18/11, giờ địa phương, trong chương trình thăm chính thức Kuwait, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tới thăm và có bài phát biểu chính sách quan trọng tại Học viện Ngoại giao Kuwait - một cơ sở nghiên cứu, giáo dục uy tín hàng đầu, hội tụ trí tuệ, bản lĩnh và tầm nhìn chiến lược của Kuwait.
Đồng bào DTTS làng Kon Skôi lo lắng khi bờ sông Đăk Snghé bị sạt lở nghiêm trọng

Đồng bào DTTS làng Kon Skôi lo lắng khi bờ sông Đăk Snghé bị sạt lở nghiêm trọng

Pháp luật - Ngọc Chí - 18:41, 18/11/2025
Mỗi mùa mưa bão về, hơn 120 hộ đồng bào DTTS làng Kon Skôi, xã Kon Braih, tỉnh Quảng Ngãi, sinh sống ven sông Đăk Snghé lại lo sợ khi nước lũ dâng cao, sạt lở bờ sông trực tiếp đe dọa khu dân cư.