Đậu đen là loại hạt có nhiều tác dụng với sức khỏe và thường xuyên được sử dụng trong các bữa ăn hằng ngày.Thời vụ
Với những cây đậu đen bạn có thể trồng vào bất kỳ thời điểm nào trong năm. Nhưng để cây phát triển khỏe mạnh, ít bị thiên tai hay sâu bệnh tấn công và cho vụ mùa bội thu, bạn hãy trồng vào khoảng tháng 2 đến tháng 6 hoặc tháng 11, 12 hàng năm.
Chọn giống
Để cây lên nhanh hơn, sinh trưởng khỏe mạnh, bạn cần chọn những hạt chắc, to tròn, bóng, mẩy, đều hạt, vỏ mịn và không bị xước. Ngoài ra, bạn còn cần chọn kích thước hạt đồng đều để cây sau này đồng đều về thể chất.
Hiện nay có 2 giống đậu đen là xanh lòng và trắng lòng. Tuy theo nhu cầu sử dụng mà bạn lựa chọn giống phù hợp.
Chuẩn bị đất trồng cây đậu đen
Cây đậu đen khá dễ trồng và không yêu cầu nghiêm ngặt về đất đai. Tuy nhiên, để chúng sinh trưởng tốt nhất, nên chọn đất tơi xốp, không bị chai cứng khi khô, không quá ẩm ướt như đất cát, đất thịt, thoát nước tốt, không phèn chua và không ngập úng. Để chuẩn bị đất trồng tốt bạn cần cuốc hoặc cày lên với mục đích là lật đất để phơi khô. Tiếp theo, bừa hoặc đập nhỏ đất, trước khi trồng cần dọn sạch sẽ cỏ dại.
Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây đậu đen
Bước đầu cần tiến hành lên luống để trồng đỗ đen. Chiều rộng mỗi luống khoảng 1,2 – 1,5m, cao 35cm, khoảng cách các luống (rãnh) khoảng 15cm, khoảng khoảng cách hàng 25cm tùy thuộc vào diện tích ruộng.
Khi đã hoàn thành xong công đoạn làm rãch, rải một lớp phân chuồng hoặc lân bón lót trộn với tro lên rãnh. Rồi gieo hạt và sau lấp một lớp đất mỏng lên cây.
Khi đậu mọc được 2 lá mầm và đều đám, cần kiểm tra những hốc không mọc để dặm lại cho đều sau đó nhổ tỉa những cây mọc đôi ở hốc đã gieo và trồng lại nơi mới.
Trong quá trình cây sinh trưởng không nên để cỏ mọc dễ bị cạnh tranh dinh dưỡng, không tốt cho cây đậu đen. Đồng thời việc xới xáo còn giúp đất tơi xốp. Có 3 thời điểm làm cỏ và xới xáo như sau:
Lần 1: Khi cây được 10 ngày tuổi, bạn kết hợp làm cỏ và xới nhẹ để cào bỏ lớp váng trên bề mặt. Thao tác phải thật cẩn thận để không ảnh hưởng đến cây đậu con.
Lần 2: 20 ngày sau đó bạn làm cỏ, xới đất và vun gốc lần 2.
Lần 3: Trước khi cây ra hoa nên thực hiện việc này để hạn chế sự đổ ngã cây. Đây là lúc vun gốc quan trọng nhất.
Trung bình thời gian sinh trưởng của cây đậu đen từ 80 – 90 ngày, bà con có thể chia làm 3 lần bón như sau:
Lần 1: Khi cây đậu được 10 ngày tuổi, xới nhẹ tay và kết hợp làm cỏ, xới phá váng.
Lần 2: Cách lần 1 khoảng 20 ngày, làm sạch cỏ trước khi bón phân.
Lần 3: Thực hiện bón phân trước khi cây ra hoa, kết hợp vun gốc chống đổ ngã.
Liều lượng và loại phân bón sẽ khác nhau cho từng vùng khí hậu khác nhau và tùy thuộc vào sức sản xuất của đất.
Ngoài ra để cây cho nhiều hoa, đậu nhiều quả khi cây phát triển chiều cao khoảng 40 – 50cm thì tiến hành ngắt ngọn để cây phát triển nhiều nhánh bên, tăng năng suất cây trồng. Thời điểm ngắt ngọn thích hợp là khi cây sắp ra hoa.
Phòng trừ sâu bệnh
Trên đậu đen thường có một số sâu, bệnh hại như sâu đục thân, sâu ăn lá, rầy rệp, bệnh lở cổ rễ, bệnh đốm lá, bệnh cháy lá,…Để hạn chế và đề phòng sâu, bệnh hại tấn công cần trồng cây với mật độ thích hợp, vệ sinh đồng ruộng trước khi gieo trồng, luân canh với cây trồng khác họ, loại bỏ cây bị bệnh sớm để tránh lây lan… Khi mật độ phát triển vượt quá mức kiểm soát mới sử dụng thuốc bảo vệ thực vật.
Thu hoạch và bảo quản
Khi quả đậu đen chuyển từ màu xanh sang nâu đen thì tiến hành thu hoạch, đậu đen sẽ cho nhiều lần thu hoạch rải rác cho đến khi cây không còn khả năng ra hoa nữa. Thu hoạch đậu về phơi khô, tách vỏ và tiếp tục phơi 3 – 4 nắng, loại bỏ tạp chất, bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát.
Nếu muốn để giống cho vụ sau nên chọn hạt mẩy, to từ lần thu hái đầu tiên và lần thứ hai, bảo quản trong chai lọ thật kỹ, tránh để ẩm lọt vào, thường xuyên kiểm tra sâu mọt trong thời gian bảo quản.
