Cận cảnh bộ cửa rồng tuyệt mỹ còn được lưu giữ từ thời Trần

Vũ Mừng - 09:54, 22/02/2024

Là một trong những ngôi chùa cổ nổi tiếng nhất Việt Nam, chùa Phổ Minh (phường Lộc Vượng, Tp. Nam Định, tỉnh Nam ĐỊnh) được xây dựng từ thời Lý và trùng tu lớn vào thời Trần. Chùa còn lưu giữ bộ cánh cửa gồm 4 tấm chạm khắc hình rồng ở gian giữa nhà Tiền đường, được phục dựng theo tỷ lệ 1:1 so với bản gốc đang trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia và Bảo tàng tỉnh Nam Định, có niên đại từ thời Trần.

Bộ cánh cửa gồm có 4 tấm và được làm bằng gỗ lim, nguyên khối, mỗi tấm cao 1,90m, rộng 0,80m. Bộ cửa phiên bản tại chùa được dựng theo tỉ lệ 1:1 so với bản gốc (bộ cánh cửa gốc; 02 cửa giữa đang được trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia, 02 cửa bên đặt tại Bảo tàng tỉnh Nam Định). — Bộ cánh cửa gồm có 4 tấm và được làm bằng gỗ lim, nguyên khối, mỗi tấm cao 1,90m, rộng 0,80m. Bộ cửa phiên bản tại chùa được dựng theo tỷ lệ 1:1 so với bản gốc (bộ cánh cửa gốc; 2 cửa giữa đang được trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia, 2 cửa bên đặt tại Bảo tàng tỉnh Nam Định)

Các con rồng trang trí trên cánh cửa đều có đặc điểm đầu ngẩn cao, thân uốn khúc, đuôi chụm về phía đỉnh lá đề. Thân rồng hình tròn, thon, không có vảy, mào lửa dài. Hai rồng lớn thắt túi, miệng há, bờm và râu bay lên tạo mây lửa, thân rồng mập tròn cuốn thành khúc nhỏ dần về đuôi. Rồng trong tư thế cuộn trong hình lá đề, xung quanh chấm mây lửa, giữa là bông sen nở. Phần dưới chạm bông hoa cúc nở đối xứng, phía trên chạm lá đề, cánh sen kép, hàng dưới chạm sóng nước. — Các con rồng trang trí trên cánh cửa đều có đặc điểm đầu ngẩn cao, thân uốn khúc, đuôi chụm về phía đỉnh lá đề. Thân rồng hình tròn, thon, không có vảy, mào lửa dài. Hai rồng lớn thắt túi, miệng há, bờm và râu bay lên tạo mây lửa, thân rồng mập tròn cuốn thành khúc nhỏ dần về đuôi. Rồng trong tư thế cuộn trong hình lá đề, xung quanh chấm mây lửa, giữa là bông sen nở. Phần dưới chạm bông hoa cúc nở đối xứng, phía trên chạm lá đề, cánh sen kép, hàng dưới chạm sóng nước

Toàn bộ mặt ngoài của 4 tấm đều được trang trí. Trong đó chủ đề quan trọng nhất là con rồng. Rồng trên bộ cánh cửa được trang trí trong các khung uốn một nửa chiếc lá đề. Khi hai cánh cửa giữa khép lại tạo thành một chiếc lá đề hoàn chỉnh, hai cánh cửa bên khi khép lại là hai nửa chiếc lá đề đối xứng hai bên. Gợi cảm giác có nhiều hình tượng rồng và lá đề trên bộ cánh cửa.

Mỗi cánh cửa đều có chân quay ở hai đầu của cùng phía trong. Để cánh cửa hoạt động, các chân quay ở phía trên được khớp với các lỗ chân quay trên “bậu cửa” ăn mộng với xà hạ. Các chân quay phía dưới ăn mộng với bốn cối quay bằng đá xanh. Tất cả đều là khối đá có mặt cắt bằng 2/3 hình tròn, hai khối giữa cao 0,22 m, đường kính 0,28m, chân cối quay bằng hình chữ nhật (0,42m x 0,33m). Chỗ chân quay tròn đường kính 0,07m, hai khối hai bên nhỏ hơn một chút: cao 0,22m, đường kính 0,24m, chân đế dài 0,34m, rộng 0,29m. — Mỗi cánh cửa đều có chân quay ở hai đầu của cùng phía trong. Để cánh cửa hoạt động, các chân quay ở phía trên được khớp với các lỗ chân quay trên “bậu cửa” ăn mộng với xà hạ. Các chân quay phía dưới ăn mộng với 4 cối quay bằng đá xanh. Tất cả đều là khối đá có mặt cắt bằng 2/3 hình tròn, hai khối giữa cao 0,22m, đường kính 0,28m, chân cối quay bằng hình chữ nhật (0,42m x 0,33m). Chỗ chân quay tròn đường kính 0,07m, hai khối hai bên nhỏ hơn một chút: Cao 0,22m, đường kính 0,24m, chân đế dài 0,34m, rộng 0,29m

Hình tượng rồng không đơn thuần là đề tài trang trí làm tôn vẻ đẹp, sự uy nghi, tôn quý của bộ cánh cửa mà qua đó còn khẳng định quy mô kiến trúc, vị thế của di tích có bộ cánh cửa đó chính là chùa Phổ Minh - một công trình được xây dựng từ thời nhà Lý, đến thời Trần được mở rộng với quy mô to lớn hơn. Ngôi chùa không chỉ là một trung tâm phật giáo mà còn là một trong những công trình tiêu biểu của Hành cung Thiên Trường. — Hình tượng rồng không đơn thuần là đề tài trang trí làm tôn vẻ đẹp, sự uy nghi, tôn quý của bộ cánh cửa mà qua đó còn khẳng định quy mô kiến trúc, vị thế của di tích có bộ cánh cửa đó chính là chùa Phổ Minh - một công trình được xây dựng từ thời nhà Lý, đến thời Trần được mở rộng với quy mô to lớn hơn. Ngôi chùa không chỉ là một trung tâm Phật giáo mà còn là một trong những công trình tiêu biểu của Hành cung Thiên Trường.

Qua bộ cánh cửa đã giúp chúng ta hiểu hơn về kiến trúc, mỹ thuật và nghệ thuật điêu khắc thời Trần. Đề tài hoa văn trang trí trên cánh cửa là cơ sở để ta hiểu hơn về nghệ thuật tạo hình, tư duy thẩm mỹ, lịch sử văn hoá, thủ công mỹ nghệ dưới triều đại nhà Trần. Từ đó phản ánh về sự hưng thịnh của Phật giáo thời Trần.

Quần thể Khu di tích quốc gia đặc biệt đền Trần chùa Tháp là nơi lưu giữ rất nhiều hiện vật cổ có giá trị về lịch sử, văn hoá, kiến trúc và mỹ thuật từ thời Trần, đòi hỏi các thế hệ cùng nhau gìn giữ, bảo tồn và phát huy các giá trị ấy.

Sẽ diễn ra nhiều hoạt động mới đặc sắc tại Lễ hội khai ấn Đền Trần Nam Định năm 2024

Ý kiến độc giả

Gửi ý kiến độc giả

Họ và tên

Địa chỉ email

Nội dung

Mã bảo mật

Nhập lại Gửi bình luận

Nhìn lại hành trình 20 năm bảo tồn, phát huy di sản văn hóa cồng chiêng

Ngày 18/11, UBND tỉnh Đắk Lắk đã tổ chức Hội nghị Tổng kết 20 năm thực hiện công tác bảo tồn, phát huy di sản văn hóa cồng chiêng tỉnh Đắk Lắk (2005 - 2025), định hướng đến năm 2030.

Khám phá bên trong ngôi nhà dài truyền thống của dân tộc Ê Đê

Người trẻ sống đẹp ở Cao nguyên

Học sinh Đắk Lắk thích thú trải nghiệm bản sắc nghìn năm Văn Miếu - Quốc Tử Giám

Bảo tàng Lâm Đồng: Hành trình ngược dòng văn hóa các dân tộc Nam Tây Nguyên

Vị thế của người phụ nữ DTTS trên hành trình mới

Nhờ được tiếp thêm động lực từ các chính sách hỗ trợ của Dự án 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp bách của phụ nữ và trẻ em”, phụ nữ DTTS ở những bản làng xa xôi đang mạnh mẽ vươn lên, từng bước khẳng định vai trò và vị thế mới trong gia đình, cộng đồng. Dự án không chỉ giải quyết những vấn đề xã hội cấp thiết mà còn dần phá vỡ rào cản tư tưởng, thổi luồng sinh khí mới cho sự nghiệp bình đẳng giới ở vùng sâu, vùng xa.

Thứ trưởng Nông Thị Hà thăm và tặng quà người dân miền núi Khánh Hòa

Khởi động Lễ tuyên dương học sinh, sinh viên, thanh niên DTTS xuất sắc, tiêu biểu năm 2025

Thầy giáo Ksor Y Giêng - Gương sáng đổi mới trong giáo dục dân tộc

Hải quan Việt Nam tổng kết Chiến dịch Con rồng Mê Kông 7

Pháp luật - Vân Khánh - 22:28, 19/11/2025

Ngày 18–19/11/2025, tại Khánh Hòa, Hải quan Việt Nam phối hợp với Văn phòng Liên Hợp Quốc về phòng chống ma túy và tội phạm (UNODC) cùng Trung tâm Liên lạc tình báo khu vực Châu Á – Thái Bình Dương (RILO AP/WCO) tổ chức Hội nghị Tổng kết Chiến dịch Con rồng Mê Kông 7 (OMD 7). Sự kiện thu hút gần 60 đại biểu đến từ cơ quan Hải quan các nước thành viên và các tổ chức thực thi pháp luật quốc tế.

Thứ trưởng Nông Thị Hà: Gắn đào tạo với nhu cầu nhân lực vùng cao

Dân tộc - Tôn giáo - Nguyễn Huế - 21:13, 19/11/2025

Sáng 19/11, Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Nông Thị Hà dự lễ khai giảng năm học 2025 - 2026 và kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam tại Trường Dự bị Đại học TPHCM.

Hơn 500 gian hàng sẽ tham gia Hội chợ thương mại quốc tế Việt - Trung năm 2025

Sản phẩm - Thị trường - Trọng Bảo - 17:38, 19/11/2025

Từ ngày 19 - 24/11, tại Trung tâm Hội chợ triển lãm Kim Thành, phường Lào Cai, tỉnh Lào Cai diễn ra Hội chợ thương mại quốc tế Việt - Trung (Lào Cai) năm 2025.

Tập trung ứng phó với lũ trên sông Ba ở Đắk Lắk và sông Kôn ở Gia Lai

Thời sự - PV - 17:31, 19/11/2025

Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Quốc Dũng vừa ký Công điện số 222/CĐ-TTg (Công điện số 222) ngày 19/11/2025 của Thủ tướng Chính phủ về việc tập trung ứng phó với lũ đặc biệt lớn trên sông Ba (Đắk Lắk), lũ khẩn cấp trên sông Kôn (Gia Lai).

Hiệu quả từ chính sách chăm lo phát huy vai trò đội ngũ Người có uy tín ở Lâm Đồng

Công tác Dân tộc - Hồng Phúc - 17:26, 19/11/2025

Nhờ thực hiện đầy đủ, kịp thời các chính sách đối với Người có uy tín, Lâm Đồng đã phát huy hiệu quả vai trò của lực lượng nòng cốt này trong thực hiện công tác dân tộc, chính sách dân tộc. Từ những đóng góp của họ ở cơ sở, đang góp phần làm thay đổi diện mạo nhiều bản làng, thôn xóm vùng DTTS và miền núi.

"Áo xanh" trên những cánh đồng lúa vàng

Trên những cánh đồng lúa chín cong mình vàng óng, những người lính áo xanh, mồ hôi thấm ướt vai áo đang ra sức giúp bà con nông dân vùng biên giới Gia Lai gặt lúa. Hình ảnh ấy không chỉ thể hiện người lính bộ đội cụ Hồ luôn “Vì Nhân dân quên mình” mà còn mang đến hơi ấm, niềm tin vững chắc về tình quân - dân càng thêm bền chặt.

Xã Tuấn Sơn nỗ lực cải cách hành chính vì sự hài lòng của người dân

Nỗ lực khắc phục điểm sạt lở, ổn định đời sống đồng bào Xơ Đăng xã Ngọc Linh

Thắp sáng ước mơ biết chữ của đồng bào vùng cao

Đảm bảo các mục tiêu bình đẳng giới trong kỷ nguyên mới

Tăng cường phối hợp chấp pháp và đối ngoại biên phòng trên tuyến Việt - Trung tại Lai Châu

Pháp luật - Thanh Hoài - 16:32, 19/11/2025

Năm 2025, hoạt động tuần tra liên hợp và công tác đối ngoại biên phòng giữa Bộ đội Biên phòng tỉnh Lai Châu và lực lượng quản lý biên giới Trung Quốc tiếp tục được duy trì hiệu quả, góp phần giữ vững an ninh, trật tự, xây dựng đường biên hòa bình, ổn định và hữu nghị. Những nỗ lực phối hợp toàn diện này đang tạo nền tảng quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội khu vực biên giới Việt - Trung.