Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27
  •  

Người “giữ lửa” nghệ thuật bài Chòi

Sơn Gia Phúc - 17:04, 21/07/2020

Năm nay, Nghệ nhân Ưu tú Đặng Đức Lai ở thôn Kỳ Phú, xã Tam Phước, huyện Phú Ninh (Quảng Nam) đã bước sang tuổi 74. Dù hoàn cảnh khó khăn, nhưng với niềm đam mê cháy bỏng, hết mình với loại hình nghệ thuật hô bài chòi, nghệ nhân đã dày công “truyền lửa”, đào tạo thế hệ trẻ phát triển bài Chòi, đem lại món ăn tinh thần ở vùng quê nông thôn mới Kỳ Phú.

Bài Chòi được tổ chức ở vùng quê xã Tam Phước, huyện Phú Ninh (Quảng Nam)
Bài Chòi được tổ chức ở vùng quê xã Tam Phước, huyện Phú Ninh (Quảng Nam)

Theo lời Nghệ nhân Đặng Đức Lai, bài Chòi là loại hình văn hóa độc đáo, là niềm đam mê cháy bỏng, là tiếng lòng của quê hương. Bài Chòi, tạo nên đời sống tinh thần phong phú hơn. Xưa, các loại nhạc cụ dùng trong bài chòi đơn giản, giờ đây có đầy đủ trống, kèn và đàn nữa. 

Để chơi, diễn bài Chòi, thường có 9 - 11 chòi làm bằng tre lợp tranh hay rạ… Xưa, bài Chòi thường được tổ chức những ngày đầu Xuân, dịp tết Nguyên đán. Nay, được chính quyền địa phương tạo điều kiện nên bài Chòi được tổ chức vào dịp Kỷ niệm ngày Quốc khánh (2/9), Ngày miền Nam giải phóng, đất nước thống nhất (30/4), Ngày hội Đại đoàn kết, hay trong các dịp lễ hội truyền thống khác. 

Trò chơi bài Chòi được mở màn bằng câu hát mở đầu của người hô chính (Hiệu) đứng hô bài chòi, nơi có đặt ống đựng bài, trong ống thường có 32 tấm thẻ bài. Mỗi thẻ bài đều ghi tên một con bài, chia đều cho 10 người, mỗi người 3 quân, 2 quân để lại. Người cầm chịch cuộc chơi cũng có một bộ thẻ bài như vậy đựng trong một chiếc ống cao vừa đủ để anh, chị Hiệu rút được nó. Khi anh hay chị Hiệu rút con bài nào thì không đọc tên mà hát các câu ca dao, điển tích liên quan đến tên con bài đó. Người chơi nào thuộc nhiều ca dao, điển tích gắn với tên các con bài và nhanh trí đoán ra trước thì người đó thắng cuộc. 

Khoảng 5 năm trở lại đây, người dân các thôn: Cẩm Khê, Kỳ Phú, Phú Mỹ, Thành Mỹ xã Tam Phước, huyện Phú Ninh và một số xã vùng phụ cận, đã quen với hình ảnh ông Đặng Đức Lai - thành viên Câu lạc bộ (CLB) hô hát bài Chòi thôn Kỳ Phú với chiếc loa sắt trên xe máy và tiếng rao vang vọng xóm làng vào mỗi chiều, để thông báo chương trình phục vụ bài Chòi tại sân Nhà Văn hóa thôn. Hàng trăm buổi hô hát bài Chòi trong và ngoài xã đã diễn ra và cùng với đó là những niềm vui đọng lại nơi các thành viên trong CLB, cũng như khán giả quê nhà… Chính ông Lai cùng lực lượng nòng cốt trong CLB tham gia biểu diễn ở nhiều nơi, góp phần giữ gìn và truyền ngọn lửa đam mê nghệ thuật bài Chòi đến với công chúng, nhất là giới trẻ. 

Ông Phạm Hồng Phước, Chủ nhiệm CLB bài Chòi thôn Kỳ Phú cho biết: Ông Lai thường dạy miễn phí cho những ai say mê các làn điệu bài Chòi cổ. CLB đã phối hợp với Trung tâm học tập cộng đồng xã Tam Phước mở lớp hát dân ca nhằm giúp lớp trẻ biết thêm những làn điệu dân ca, trong đó đặc biệt là dân ca bài Chòi xứ Quảng, góp phần khôi phục và lưu giữ lại các làn điệu dân ca cho các thế hệ mai sau. Ông Lai được tín nhiệm giao nhiệm vụ đến với lớp học cộng đồng xã Tam Phước, để truyền cho lớp con cháu âm nhạc truyền thống. Lớp học không chỉ dạy lý thuyết đơn thuần, vào những đêm 16 âm lịch hằng tháng, các em còn được CLB cho hô hát bài Chòi, giúp các em yêu quý hơn những giá trị nghệ thuật dân tộc để phục vụ tích cực đời sống tinh thần của bà con sau này.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Tin nổi bật trang chủ
Vị thế của người phụ nữ DTTS trên hành trình mới

Vị thế của người phụ nữ DTTS trên hành trình mới

Nhờ được tiếp thêm động lực từ các chính sách hỗ trợ của Dự án 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp bách của phụ nữ và trẻ em”, phụ nữ DTTS ở những bản làng xa xôi đang mạnh mẽ vươn lên, từng bước khẳng định vai trò và vị thế mới trong gia đình, cộng đồng. Dự án không chỉ giải quyết những vấn đề xã hội cấp thiết mà còn dần phá vỡ rào cản tư tưởng, thổi luồng sinh khí mới cho sự nghiệp bình đẳng giới ở vùng sâu, vùng xa.
Hải quan Việt Nam tổng kết Chiến dịch Con rồng Mê Kông 7

Hải quan Việt Nam tổng kết Chiến dịch Con rồng Mê Kông 7

Pháp luật - Vân Khánh - 22:28, 19/11/2025
Ngày 18–19/11/2025, tại Khánh Hòa, Hải quan Việt Nam phối hợp với Văn phòng Liên Hợp Quốc về phòng chống ma túy và tội phạm (UNODC) cùng Trung tâm Liên lạc tình báo khu vực Châu Á – Thái Bình Dương (RILO AP/WCO) tổ chức Hội nghị Tổng kết Chiến dịch Con rồng Mê Kông 7 (OMD 7). Sự kiện thu hút gần 60 đại biểu đến từ cơ quan Hải quan các nước thành viên và các tổ chức thực thi pháp luật quốc tế.
Thứ trưởng Nông Thị Hà: Gắn đào tạo với nhu cầu nhân lực vùng cao

Thứ trưởng Nông Thị Hà: Gắn đào tạo với nhu cầu nhân lực vùng cao

Dân tộc - Tôn giáo - Nguyễn Huế - 21:13, 19/11/2025
Sáng 19/11, Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Nông Thị Hà dự lễ khai giảng năm học 2025 - 2026 và kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam tại Trường Dự bị Đại học TPHCM.
Hơn 500 gian hàng sẽ tham gia Hội chợ thương mại quốc tế Việt - Trung năm 2025

Hơn 500 gian hàng sẽ tham gia Hội chợ thương mại quốc tế Việt - Trung năm 2025

Sản phẩm - Thị trường - Trọng Bảo - 17:38, 19/11/2025
Từ ngày 19 - 24/11, tại Trung tâm Hội chợ triển lãm Kim Thành, phường Lào Cai, tỉnh Lào Cai diễn ra Hội chợ thương mại quốc tế Việt - Trung (Lào Cai) năm 2025.
Tập trung ứng phó với lũ trên sông Ba ở Đắk Lắk và sông Kôn ở Gia Lai

Tập trung ứng phó với lũ trên sông Ba ở Đắk Lắk và sông Kôn ở Gia Lai

Thời sự - PV - 17:31, 19/11/2025
Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Quốc Dũng vừa ký Công điện số 222/CĐ-TTg (Công điện số 222) ngày 19/11/2025 của Thủ tướng Chính phủ về việc tập trung ứng phó với lũ đặc biệt lớn trên sông Ba (Đắk Lắk), lũ khẩn cấp trên sông Kôn (Gia Lai).
Hiệu quả từ chính sách chăm lo phát huy vai trò đội ngũ Người có uy tín ở Lâm Đồng

Hiệu quả từ chính sách chăm lo phát huy vai trò đội ngũ Người có uy tín ở Lâm Đồng

Công tác Dân tộc - Hồng Phúc - 17:26, 19/11/2025
Nhờ thực hiện đầy đủ, kịp thời các chính sách đối với Người có uy tín, Lâm Đồng đã phát huy hiệu quả vai trò của lực lượng nòng cốt này trong thực hiện công tác dân tộc, chính sách dân tộc. Từ những đóng góp của họ ở cơ sở, đang góp phần làm thay đổi diện mạo nhiều bản làng, thôn xóm vùng DTTS và miền núi.
"Áo xanh" trên những cánh đồng lúa vàng

"Áo xanh" trên những cánh đồng lúa vàng

Trên những cánh đồng lúa chín cong mình vàng óng, những người lính áo xanh, mồ hôi thấm ướt vai áo đang ra sức giúp bà con nông dân vùng biên giới Gia Lai gặt lúa. Hình ảnh ấy không chỉ thể hiện người lính bộ đội cụ Hồ luôn “Vì Nhân dân quên mình” mà còn mang đến hơi ấm, niềm tin vững chắc về tình quân - dân càng thêm bền chặt.
Tăng cường phối hợp chấp pháp và đối ngoại biên phòng trên tuyến Việt - Trung tại Lai Châu

Tăng cường phối hợp chấp pháp và đối ngoại biên phòng trên tuyến Việt - Trung tại Lai Châu

Pháp luật - Thanh Hoài - 16:32, 19/11/2025
Năm 2025, hoạt động tuần tra liên hợp và công tác đối ngoại biên phòng giữa Bộ đội Biên phòng tỉnh Lai Châu và lực lượng quản lý biên giới Trung Quốc tiếp tục được duy trì hiệu quả, góp phần giữ vững an ninh, trật tự, xây dựng đường biên hòa bình, ổn định và hữu nghị. Những nỗ lực phối hợp toàn diện này đang tạo nền tảng quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội khu vực biên giới Việt - Trung.

"Áo xanh" trên những cánh đồng lúa vàng

Media - Ngọc Thu - 16:22, 19/11/2025
Trên những cánh đồng lúa chín cong mình vàng óng, những người lính áo xanh, mồ hôi thấm ướt vai áo đang ra sức giúp bà con nông dân vùng biên giới Gia Lai gặt lúa. Hình ảnh ấy không chỉ thể hiện người lính bộ đội cụ Hồ luôn “Vì Nhân dân quên mình” mà còn mang đến hơi ấm, niềm tin vững chắc về tình quân - dân càng thêm bền chặt.
Lai Châu có tân Chủ tịch UBND tỉnh

Lai Châu có tân Chủ tịch UBND tỉnh

Trang địa phương - Trọng Bảo - 16:12, 19/11/2025
Ngày 19/11, tại Kỳ họp thứ 30 (kỳ họp chuyên đề), HĐND tỉnh Lai Châu khóa XV, nhiệm kỳ 2021 - 2026 đã bầu ông Hà Quang Trung - Phó Bí thư Tỉnh ủy giữ chức Chủ tịch UBND tỉnh nhiệm kỳ 2021 - 2026.
“Bí quyết” giảm nghèo ở dân tộc La Ha: Hạ tầng mở đường phát triển (Bài 1)

“Bí quyết” giảm nghèo ở dân tộc La Ha: Hạ tầng mở đường phát triển (Bài 1)

Dân tộc - Tôn giáo - Sỹ Hào - 16:05, 19/11/2025
Cơ sở hạ tầng thiết yếu được đầu tư đồng bộ không chỉ cải thiện chất lượng đời sống mà còn mở ra cơ hội phát triển mới, giúp đồng bào dân tộc La Ha chủ động hơn trên hành trình thoát nghèo bền vững.
Kỷ niệm 60 năm Chiến thắng Plei Me: Phát huy truyền thống thành sức mạnh

Kỷ niệm 60 năm Chiến thắng Plei Me: Phát huy truyền thống thành sức mạnh

Tin tức - Ngọc Thu - 15:58, 19/11/2025
Ngày 19/11, tại Quảng trường Kpă Klơng (xã Chư Prông), tỉnh Gia Lai đã long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 60 năm Chiến thắng Plei Me (1965 - 2025).