Giám đốc người Nga: “Mê” lao động người DTTS

Tốt nghiệp trung học, Kuznetsov vừa làm công nhân cơ khí vừa theo học Đại học Luật. Năm 18 tuổi, anh gia nhập Đảng Cộng sản Liên Xô, đảm nhiệm công tác Đoàn tại nhà máy và sau đó được bầu làm Bí thư Tỉnh đoàn Komsomol tỉnh Magadan khi tuổi đời còn rất trẻ. Ba năm sau khi chuyển về công tác tại Tỉnh ủy Magadan, Liên Xô tan rã, Kuznetsov trở lại làm luật sư tự do.

Năm 1999, Kuznetsov cùng gia đình chuyển về Matxcơva và nghỉ hưu năm 2007 ở tuổi 53. Một năm sau, Kuznetsov đến Lâm Đồng (Việt Nam), lập trang trại nuôi cá tầm và gặt hái thành công trong sự nghiệp mới trên vùng đất Cao nguyên.

* * *

Kể về hành trình đến với nghề nuôi cá nước lạnh, Kuznetsov cho biết, ông bén duyên nhờ những gợi ý của bạn bè người Việt từng học tập, làm việc tại Nga, đặc biệt là sự động viên và hỗ trợ nhiệt tình của Tiến sĩ Lê Thanh Lựu, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản 1. Từ lời khuyên của Tiến sĩ Lựu, ông đến Lâm Đồng khảo sát địa điểm phù hợp để nuôi cá.

Những công nhân người Cơ Ho tại Thung Lũng Nắng không chỉ có trách nhiệm mà còn có kỹ năng làm việc tuyệt vời. Dù công việc đòi hỏi tính kỷ luật và trình độ kỹ thuật cao, họ đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, khiến cả các chuyên gia nước ngoài phải ngạc nhiên”.

Ông Kuznetsov, Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn liên doanh Thung Lũng Nắng

Năm 2008, Kuznetsov chọn một con suối giữa rừng thuộc xã Đạ Sar để lập trang trại. Sau khi thảo luận thành công với chính quyền địa phương, Kuznetsov trở về Nga tìm nguồn vốn và xây dựng dự án. Tháng 3 cùng năm, ông trở lại Việt Nam và tiếp nhận quyết định thành lập Công ty TNHH liên doanh Thung Lũng Nắng (Sun Dale JV.Ltd) do UBND tỉnh Lâm Đồng cấp, với ngành nghề chính là nuôi cá nước lạnh kết hợp bảo vệ rừng. “Ở Việt Nam hiện nay, Thung Lũng Nắng không phải là doanh nghiệp duy nhất nuôi cá tầm, nhưng chỉ chúng tôi đủ khả năng duy trì hoạt động, bất chấp khí hậu khắc nghiệt, hạn hán hay lũ lụt. Chúng tôi làm được vì áp dụng công nghệ mới, liên tục cải thiện chất lượng nước và điều kiện nuôi cá”, Giám đốc Kuznetsov chia sẻ.

Kuznetsov nói tiếp: “Gần hai mươi năm tồn tại, Công ty đã trải qua muôn vàn khó khăn. Khi chúng tôi khởi nghiệp, xung quanh toàn là rừng rậm hoang vắng. Cách duy nhất để đến địa điểm Công ty hiện nay là đi bộ men theo con suối”.

Bây giờ ở Thung Lũng Nắng, mọi thứ đã được xây dựng hoàn thiện. Trên khu đất rừng rộng hơn 100ha được giao, Công ty xây dựng hệ thống đập nước, đường ống dẫn, bể nuôi, xưởng sản xuất trứng cá muối (caviar), nhà ở cho công nhân… Ngoài ra, doanh nghiệp còn đóng góp cho địa phương bằng việc đầu tư con đường đá dài hơn 5km và đường điện hạ thế 3,5km, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và các doanh nghiệp khác cùng sử dụng.

Gennady Kuznetsov cho biết, ở miền Bắc nước Nga quê hương ông, cá hồi và cá tầm cũng được nuôi, nhưng do khí hậu quá lạnh nên thời gian từ ươm giống đến thu hoạch kéo dài tới ba, bốn năm. Trong khi đó, tại Lâm Đồng, nhờ nhiệt độ phù hợp, chỉ sau một năm đã có thể thu hoạch cá thương phẩm.

Hiện, Thung Lũng Nắng đã được mở rộng trên chiều dài 2,3km suối, với hàng trăm nghìn con cá tầm, gồm cả cá thịt và cá lấy trứng. Cá tầm lớn nhất mà chúng tôi chứng kiến tại bể nuôi có trọng lượng hơn 40kg. Ngoài hoạt động sản xuất, Công ty còn chú trọng bảo vệ môi trường và tái tạo rừng. Cá tầm tại đây được nuôi trong điều kiện tự nhiên lý tưởng, sử dụng thức ăn từ các nhà cung cấp uy tín ở Pháp và Hà Lan.

Sản phẩm được chế biến bằng công nghệ hiện đại của Nga và châu Âu, đạt tiêu chuẩn quốc tế HACCP, được người tiêu dùng trong nước đánh giá cao. Doanh nghiệp hiện có khả năng sản xuất tới 120 tấn sản phẩm mỗi năm, hoàn thiện chu trình khép kín từ sinh sản đến tiêu thụ. “Chúng tôi nuôi nhiều giống cá tầm, trong đó có cá tầm Nga, Siberia và cả một quần thể cá tầm bạch tạng quý hiếm dùng để chế biến trứng cá muối vàng. Sản phẩm trứng cá muối đen của Thung Lũng Nắng được sản xuất theo tiêu chuẩn nghiêm ngặt của Nga, đúng với xuất xứ truyền thống của loại đặc sản này”, Giám đốc Kuznetsov chia sẻ.

* * *

Trò chuyện với chúng tôi, Gennady Kuznetsov tự hào khi nói về 20 công nhân người dân tộc Cơ Ho đang làm việc tại Công ty. Ông cho biết, công nghệ nuôi cá tầm, đặc biệt là cá tầm lấy trứng là một quy trình kỹ thuật phức tạp và đòi hỏi sự chính xác cao từ khâu chọn giống, nuôi con giống, phát triển cá thịt và trứng cá, cho đến việc lấy trứng và bảo quản sản phẩm. Những công nhân người Cơ Ho tại Thung Lũng Nắng không chỉ có trách nhiệm mà còn có kỹ năng làm việc tuyệt vời. Dù công việc đòi hỏi tính kỷ luật và trình độ kỹ thuật cao, họ đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, khiến cả các chuyên gia nước ngoài phải ngạc nhiên.

Vui chuyện, Kuznetsov kể, mới đây, nhóm chuyên gia ngành cá nước lạnh từ Liên bang Nga qua hướng dẫn kỹ thuật cho Công ty. Vào một buổi trưa, các chuyên gia yêu cầu công nhân cho cá ăn. Tuy nhiên, nhóm công nhân người Cơ Ho nhìn trời, nhìn nước, nhìn cá và kiên quyết từ chối. Họ khẳng định rằng cho cá ăn vào thời điểm này sẽ khiến cá chết. Mặc dù các chuyên gia khẳng định sẽ chịu trách nhiệm, công nhân đành phải cho cá ăn. Kết quả là cá chết hàng loạt sau khi được cho ăn no.

Từ việc này, các chuyên gia Nga đã hết sức khen ngợi kỹ năng của công nhân Cơ Ho. Kuznetsov kết luận, ngoài kỹ thuật và kiến thức khoa học, kinh nghiệm, kỹ năng và tri thức bản địa cũng vô cùng quan trọng. Những ngọn gió, dòng nước và rừng núi nơi này là quê hương ngàn đời của đồng bào Cơ Ho, vì vậy họ hiểu rõ môi trường tự nhiên và không gian sinh tồn của mình hơn ai hết.

Cũng có một câu chuyện thú vị khác. Khi cá tầm đến giai đoạn lấy trứng, công nhân Cơ Ho chỉ cần vuốt nhẹ bụng cá là đã biết trứng đã đạt độ chín hay chưa, trước khi sử dụng máy siêu âm để kiểm tra chính xác.

Trong giọng kể của Kuznetsov về công nhân của mình, ẩn chứa niềm tự hào và tin tưởng. Ông cũng chăm sóc tốt quyền lợi vật chất và tinh thần cho công nhân, tổ chức các chuyến nghỉ mát cho họ và gia đình. Chính sự quan tâm đó đã làm công nhân cảm động và gắn bó hơn với Công ty.