Gỏi cá của đồng bào Thái

Gỏi cá được đồng bào Thái làm từ nhiều loại cá, song thông thường được chế biến từ hai loại cá: cá chép và cá trắm còn tươi nguyên, trọng lượng từ 2 kg trở lên. Sau khi lựa chọn được cá ưng ý, tước da, lọc kỹ xương, không để thịt cá tiếp xúc với nước lã, sau đó dùng giấy trắng bọc miếng thịt để thấm chất tanh, làm khô thịt, rồi thái lát mỏng.

Các gia vị để làm gỏi cá gồm: hoa chuối tây thái mỏng ngâm nước, rửa sạch vò cho mềm, rau mùi tàu, rau thơm, húng và lá hom mu chưn (một loại cây có mùi vị đặc trưng, rất hợp với gỏi cá), ớt tươi, tỏi, lạc rang giã nhỏ và nước cất từ măng chua để 3 đến 4 năm.

Khi đã chuẩn bị xong nguyên liệu, người chế biến dùng liều lượng hợp lý, lấy ít nước đun sôi để nguội pha với nước chua thêm muối tinh và mì chính, đảo thêm ít rau thơm rồi khuấy đều cho tan muối và mì chính. Đối với người mới ăn, cho thịt cá đã thái mỏng nhúng vào bát nước chua để miếng cá ngấm nước từ 5 - 10 phút, thịt cá sẽ chuyển sang tái, rồi trộn đều với tất cả hoa chuối cùng một số gia vị làm sẵn và múc ra bát tô hoặc đĩa sâu lòng để chứa nước chua.

Với cách làm này sẽ không còn mùi tanh của cá, các miếng thịt cá hòa quyện với hoa chuối, cộng với các gia vị tạo nên mùi thơm lạ của nước chua, vị ngậy thơm của lạc, vị cay của ớt. Còn với người thích ăn cá nguyên bản, sẽ không nhúng thịt cá vào bát nước chua trước mà trộn đều luôn với hoa chuối và các loại gia vị làm sẵn.

Món gỏi cá của đồng bào dân tộc Thái đã trở thành món ăn đặc sắc, mang đậm nét văn hóa ẩm thực riêng biệt trong bữa cơm của mọi gia đình người Thái từ xưa đến nay, nhất là trong những ngày lễ, ngày tết không thể thiếu món ăn này.