Thủ tướng: Ngành công thương phải phát huy "6 tiên phong"

Cùng dự có các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Phan Văn Mãi, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Trường Thắng; lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương, các địa phương, một số tập đoàn, doanh nghiệp. Hội nghị được kết nối trực tuyến từ trụ sở Bộ Công Thương tới các thương vụ Việt Nam ở nước ngoài.

Tại hội nghị, các đại biểu đã nhìn lại và đánh giá về những kết quả đã đạt được trong năm 2025 và nhiệm kỳ vừa qua, đồng thời tiếp tục đề ra phương hướng, nhiệm vụ đột phá của ngành công thương trong giai đoạn phát triển mới của đất nước.

Nhân dịp này, Thủ tướng Chính phủ và các đại biểu đã thực hiện nghi lễ công bố kết quả xuất nhập khẩu năm 2025; thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước trao các phần thưởng cao quý cho các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc.

Việt Nam vào TOP 15 cường quốc thương mại toàn cầu

Theo các báo cáo, ý kiến tại hội nghị, trong nhiệm kỳ vừa qua, ngành công thương đã phát huy vai trò cơ quan quản lý nhà nước chủ lực về công nghiệp và thương mại trong cả 2 nhiệm vụ chính là hoàn thiện thể chế, chính sách và nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, thúc đẩy phát triển sản xuất, kinh doanh và trên cả 3 lĩnh vực chủ đạo là sản xuất công nghiệp, năng lượng, mở rộng xuất khẩu và phát triển thị trường trong nước. Bộ, ngành công thương đã chủ động, sáng tạo, có những đột phá để đóng góp toàn diện vào kết quả phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Nổi bật là, đột phá trong tham mưu xây dựng và hoàn thiện thể chế, Bộ Công Thương đã tham mưu Chính phủ trình Bộ Chính trị, Quốc hội những "quyết sách" lớn: Nghị quyết số 70-NQ/TW của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; hàng loạt luật, nghị quyết, nghị định trong những lĩnh vực năng lượng và công nghiệp, trong đó nổi bật ở việc tái khởi động Chương trình phát triển điện hạt nhân và dự án điện hạt nhân Ninh Thuận; tháo gỡ khó khăn cho các dự án lớn về năng lượng tái tạo.

Bộ đã chủ trì xây dựng, trình ban hành khối lượng lớn chính sách, góp phần tháo gỡ, giải quyết những "điểm nghẽn", thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội (47 nghị định của Chính phủ, 7 quyết định của Thủ tướng Chính phủ và xây dựng, ban hành theo thẩm quyền 83 thông tư trong các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ).

Bộ tập trung tháo gỡ, giải quyết các tồn đọng về năng lượng, bất cập quản lý trong kinh doanh xăng dầu, điện, đa cấp, các vụ án tham nhũng, lãng phí, đặc biệt là cơ bản tháo gỡ, xử lý xong 12 dự án, doanh nghiệp chậm tiến độ, kém hiệu quả thuộc ngành công thương (dư nợ hơn 63.000 tỷ đồng, lỗ lũy kế hàng chục nghìn tỷ…) từng là "gánh nặng" của nền kinh tế, đến nay, nhiều dự án hoạt động có lãi.

Cùng với đó, sản xuất công nghiệp phục hồi mạnh mẽ, luôn chiếm trên 30% cơ cấu GDP. Đặc biệt, dự kiến trong năm 2025, công nghiệp tăng trưởng ngoạn mục (9,5%), cao hơn năm 2024 (8,2%), là mức tăng cao nhất kể từ sau đại dịch COVID-19 đến nay; trong đó ngành chế biến chế tạo tăng khoảng 10,6%.

Các cân đối lớn được bảo đảm, nhất là bảo đảm vững chắc, bền vững về an ninh năng lượng (cung ứng đủ nhu cầu về điện, xăng dầu cho sản xuất và tiêu dùng) và cân đối cung cầu các mặt hàng thiết yếu, nguyên vật liệu đầu vào phục vụ sản xuất...

Thực hiện quy hoạch, phát triển mạng lưới điện và năng lượng trọng điểm quốc gia đạt được nhiều thành tích vượt bậc như: Tham mưu thông qua Quy hoạch điện VIII và VIII điều chỉnh; Quy hoạch tổng thể về năng lượng quốc gia; hoàn thành "kỳ tích" đường dây 500 kV mạch 3 và 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên trong thời gian ngắn kỷ lục; đưa vào vận hành Tổ hợp Nhà máy Điện khí LNG đầu tiên...; phát triển chuỗi dự án dầu khí và điện gió ngoài khơi cùng nhiều công trình năng lượng trọng điểm.

Tập đoàn Năng lượng – Công nghiệp Việt Nam thể hiện rõ vai trò là những "chiến binh" dầu khí, là tập đoàn nhà nước có tính dẫn dắt, bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia. Hết năm 2025, hệ thống điện Việt Nam sẽ đứng đầu Đông Nam Á và nằm trong top 20 hệ thống điện lớn nhất thế giới về quy mô công suất (đạt khoảng 90.000 MW).

Xuất nhập khẩu tiếp tục là một trong những động lực chính của tăng trưởng kinh tế với tổng kim ngạch cả năm đạt kỷ lục mới, ước đạt gần 920 tỷ USD, tăng khoảng 17% so với năm 2024, xuất siêu năm thứ 10 liên tiếp (khoảng 22 tỷ USD); đưa Việt Nam vào Top 15 cường quốc thương mại toàn cầu.

Ngành công thương phối hợp với các bộ, ngành chủ động "đi trước mở đường", tạo đột phá trong việc khai mở nhiều thị trường tiềm năng lớn ở Trung Đông, Châu Phi, Nam Âu, thị trường Halal, UAE; hoàn tất đàm phán và ký kết một số hiệp định/thỏa thuận thương mại quan trọng; nâng tổng số FTA đã ký kết và đang triển khai lên con số 17, tạo dư địa để mở rộng và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, thu hút các nguồn lực cho phát triển. Đóng vai trò quan trọng trong thực hiện đàm phán thương mại đối ứng với Hoa Kỳ nhằm đạt được cam kết thuận lợi nhất cho Việt Nam; Hoa Kỳ vẫn là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam.

Thị trường trong nước ổn định, tăng trưởng vững chắc khoảng 9-10% - thể hiện vai trò trụ đỡ cho ổn định kinh tế vĩ mô. Thương mại điện tử vượt mốc 30 tỷ USD, tăng trưởng 25% và chiếm 2/3 giá trị kinh tế số Việt Nam.

Xúc tiến thương mại đổi mới mạnh mẽ với sự kiện Hội chợ mùa Thu 2025 lớn nhất từ trước tới nay; giá trị thương hiệu quốc gia Việt Nam đạt gần 520 tỷ USD, duy trì thứ hạng 32 thế giới.

Bộ chủ động, quyết liệt sắp xếp, tinh gọn bộ máy, mạnh dạn đề xuất tinh giản 25% số đầu mối đơn vị thuộc Bộ và 66% đơn vị bên trong. Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền (chuyển giao cho địa phương 208/401 nhiệm vụ (52%)). Bộ Công Thương là một trong số những bộ, ngành đầu tiên cử cán bộ trực tiếp hỗ trợ các địa phương thực hiện nhiệm vụ phân cấp, phân quyền.

Các đại biểu ngành công thương trân trọng cảm ơn sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Thủ tướng Chính phủ với ngành, kịp thời giải quyết các đề xuất, kiến nghị, khó khăn, vướng mắc trong thời gian ngắn nhất. Ông Phạm Nguyên Hùng, Cục trưởng Cục Điện lực cho biết nhiều ngày tới gửi công văn lúc 1, 2 giờ sáng, Văn phòng Chính phủ vẫn sáng đèn, bộ phận văn thư vẫn làm việc bình thường, thông suốt.

Năm 2026, ngành công thương xác định quyết tâm cao nhất ngay từ đầu năm, phấn đấu hoàn thành thắng lợi các mục tiêu đề ra, tạo nền tảng vững chắc cho cả giai đoạn mới, tập trung triển khai một số nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu.

Thứ nhất, tiếp tục quán triệt sâu sắc và tổ chức thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các chủ trương của Đảng, Nghị quyết của Quốc hội và chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Thứ hai, xác định công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách tiếp tục là một trong những đột phá chiến lược.

Thứ ba, đẩy mạnh phát triển sản xuất công nghiệp, tập trung chỉ đạo tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, mở rộng thị trường cho các ngành công nghiệp chủ lực, phấn đấu nâng chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng trên 10% trong năm 2026.

Thứ tư, đẩy mạnh phát triển thương mại, bao gồm cả thương mại trong nước và thương mại quốc tế, phấn đấu tăng kim ngạch xuất khẩu trên 8% và duy trì xuất siêu bền vững, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tăng khoảng 10-11%, dự kiến quy mô thị trường thương mại điện tử có thể đạt khoảng 37 tỷ USD trong năm 2026 (tăng khoảng 20%). Bảo đảm các cân đối lớn về năng lượng, xăng dầu, lương thực...; nâng cao năng lực dự trữ và điều tiết cung cầu, không để xảy ra thiếu hụt, gián đoạn thị trường kể cả trong tình huống thiên tai, biến động bất thường.

Thứ năm, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và năng lực cạnh tranh của ngành.

Ngành công thương đã trưởng thành hơn trong 5 năm qua

Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá năm 2025 và giai đoạn 2021-2025, trong điều kiện khó khăn, thách thức nhiều hơn thời cơ, thuận lợi, nhiều vấn đề chưa có tiền lệ, vượt dự báo, Việt Nam vẫn giữ được ổn định kinh tế vĩ mô, lạm phát được kiểm soát, tăng trưởng được thúc đẩy, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm (thu-chi ngân sách, xuất nhập khẩu, cân đối lương thực – thực phẩm, cân đối điện – năng lượng, thị trường lao động đáp ứng được sự chuyển đổi; nợ công, nợ Chính phủ, nợ nước ngoài được kiểm soát tốt).

Cùng với đó, an sinh xã hội được bảo đảm, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ngày càng được nâng lên. Chính trị - xã hội ổn định; quốc phòng – an ninh được củng cố và tăng cường, trật tự an toàn xã hội được giữ vững; đối ngoại và hội nhập là điểm sáng, củng cố được môi trường hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển, uy tín và vị thế của đất nước được nâng cao.

Những kết quả đạt được là nhờ sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát, kịp thời, quyết liệt của Ban Chấp hành Trung ương, mà trực tiếp, thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự đồng lòng, tham gia của người dân, doanh nghiệp, sự hợp tác, giúp đỡ của bạn bè quốc tế.

Trong thành công chung của cả nước, có sự đóng góp hết sức quan trọng, toàn diện của ngành công thương. Thay mặt Tổng Bí thư Tô Lâm và lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng ghi nhận, đánh giá cao và biểu dương sự nỗ lực và những kết quả quan trọng mà ngành công thương đạt được trong năm 2025 và giai đoạn 2021-2025.

Thủ tướng khái quát những thành tựu, kết quả của ngành công thương: Công nghiệp tăng trưởng có chiều sâu; thương mại được mở rộng và nâng cao; thị trường đa dạng và bền vững; nội bộ đoàn kết, thống nhất cao; tổ chức cán bộ tinh - gọn - mạnh. Ngành công thương đã trưởng thành hơn trong 5 năm qua, Thủ tướng nhận định.

Thời gian tới, dự báo tình hình tiếp tục khó khăn, thách thức nhiều hơn cơ hội và thuận lợi, Thủ tướng cơ bản đồng tình với định hướng, nhiệm vụ, giải pháp mà Bộ Công Thương đã xác định.

Thủ tướng đề nghị tiếp tục bám sát tình hình, nghiên cứu thêm một số nội dung về 3 xu hướng lớn. Theo đó, xu hướng phân tách, phân mảnh, căng thẳng địa chính trị, các vấn đề an ninh phi truyền thống sẽ tiếp tục tác động mạnh tới khu vực và nước ta; trong bối cảnh Việt Nam là nước đang phát triển, nền kinh tế đang chuyển đổi, quy mô kinh tế còn khiêm tốn, độ mở lớn.

Cùng với đó là xu thế tăng trưởng kinh tế, thương mại toàn cầu đang chững lại, liệu có xu hướng hồi phục không trong bối cảnh chủ nghĩa đa phương đang bị đe doạ; xu thế chuyển đổi xanh, chuyển đổi số là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu.

Thủ tướng cũng nhấn mạnh 3 bài học kinh nghiệm quý báu từ thực tiễn hoạt động của lĩnh vực công thương:

Thứ nhất, chấp hành nghiêm chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, triển khai nghiêm túc các nghị quyết của Đảng, các chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư và các đồng chí lãnh đạo chủ chốt; thực hiện với quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, phân công 6 rõ: Rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ sản phẩm.

Thứ hai, nắm chắc tình hình, phản ứng nhanh, phù hợp, kịp thời, hiệu quả, xử lý những vấn đề mới, khó, phức tạp nảy sinh trong quá trình phát triển, đánh giá đúng từng đối tác - đối tượng để có chính sách phù hợp.

Thứ ba, giữ vững bản lĩnh, kiên trì, kiên định trước những khó khăn, thách thức, như những khó khăn, thách thức do xung đột ở nhiều nơi vừa qua, vấn đề thuế quan, thảm họa thiên tai, bão lũ…; không chủ quan trước thuận lợi và không bi quan trước khó khăn.

Năm 2026, với yêu cầu cao hơn, trong đó có mục tiêu tăng trưởng 2 con số, Thủ tướng nêu rõ, ngành công thương phải đạt tăng trưởng 2 con số, Bộ Công Thương phải làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống là xuất khẩu và tiêu dùng (2 trong 3 động lực tăng trưởng, cùng với đầu tư), đồng thời thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới.

Đưa công nghiệp hóa, hiện đại hóa đi vào chiều sâu

Thủ tướng đề nghị Bộ, ngành công thương thực hiện "6 tiên phong": Tiên phong trong công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; tiên phong phát triển nhanh, bền vững, số hóa, xanh hóa; tiên phong đa dạng hóa thị trường, đa dạng hóa sản phẩm và đa dạng hóa chuỗi cung ứng; tiên phong trong tuyên chiến với lãng phí, tiêu cực, tham nhũng, tuyên chiến với hàng giả, buôn lậu, gian lận thương mại, xuất xứ hàng hóa; tiên phong xây dựng đội ngũ trong sạch, vững mạnh, vừa hồng vừa chuyên; tiên phong trong phân cấp, phân quyền (đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi của cấp dưới và tăng cường kiểm tra, giám sát), cắt giảm thủ tục hành chính, xây dựng cơ sở dữ liệu để quản lý, điều hành dựa trên dữ liệu.

Làm rõ hơn nội hàm "6 tiên phong" này, Thủ tướng nhấn mạnh, khái niệm công nghiệp hóa, hiện đại hóa không chỉ có máy móc, Bộ Công Thương phải tham mưu xây dựng đường lối, thể chế hóa phù hợp tình hình, đưa công nghiệp hóa, hiện đại hóa đi vào chiều sâu.

Về đa dạng hóa thị trường, Thủ tướng nêu rõ cần chú ý các thị trường ngách; nghiên cứu các sản phẩm mà thị trường cần chứ không phải cái mà ta có, các thương vụ Việt Nam ở nước ngoài phải làm tốt việc này.

Thủ tướng đồng thời đề nghị ngành Công Thương rút ra những bài học từ 12 dự án thua lỗ để làm tốt công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí. Chú trọng công tác quản lý nhà nước chứ không sa vào các việc cụ thể.

Liên quan vấn đề cung ứng điện, giá điện, trong đó có điện tái tạo, Thủ tướng yêu cầu cần phải thực hiện trên cơ sở lợi ích hài hoà, rủi ro chia sẻ, trong đó những vấn đề thuộc thẩm quyền thuộc Chính phủ thì Chính phủ giải quyết, thuộc thẩm quyền của Bộ thì Bộ phải giải quyết.

Thủ tướng lưu ý, Bộ Công Thương phải cùng các bộ ngành nỗ lực tuyên chiến, đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi nạn thuốc giả, thực phẩm giả đang làm ảnh hưởng sức khỏe của người dân.

Theo Thủ tướng, sứ mệnh, trọng trách mà Đảng, Nhà nước, Nhân dân đặt ra cho ngành Công Thương trong thời gian tới là rất nặng nề nhưng cũng rất vẻ vang. Hơn lúc nào hết, tập thể lãnh đạo, cán bộ, người lao động ngành công thương cần đoàn kết, nỗ lực, quyết tâm, nêu cao tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung để dẫn dắt, thúc đẩy, ngành công thương phát triển. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ sẽ luôn đồng hành, hỗ trợ, các bộ, ngành cần tiếp tục phối hợp thật tốt với ngành công thương trong thực hiện sứ mệnh của mình.

Với phương châm "sản xuất là việc làm, giao thương mở lối, thịnh vượng mở đường", "hàng hóa lưu thông, cộng đồng sung túc", Thủ tướng tin tưởng và mong muốn rằng, bước vào năm 2026 với tâm thế mới, động lực mới, cùng khát vọng mới, với tinh thần đoàn kết, đổi mới sáng tạo, toàn ngành công thương sẽ tạo sức bật mạnh mẽ, đóng góp quan trọng hơn nữa vào mục tiêu tăng trưởng kinh tế 2 con số của đất nước và hiện thực hóa khát vọng xây dựng đất nước phát triển giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc, vững bước tiến lên chủ nghĩa xã hội.