Khung cảnh trùng điệp của những thửa ruộng bậc thang dưới chân dãy Tây Côn Lĩnh tại xã Lao Chải, tỉnh Tuyên QuangCó diện tích gần 10.000 ha và hơn 15,8 km đường biên, xã Lao Chải, tỉnh Tuyên Quang là nơi sinh sống của hơn 4.500 nhân khẩu, trong đó 98% là đồng bào DTTS.
Nhiều năm trước, do điều kiện địa hình, giao thông hạn chế nên việc sản xuất và đời sống hàng ngày của người dân nơi đây còn gặp nhiều khó khăn. Thu nhập chủ yếu từ nông – lâm nghiệp truyền thống và chăn nuôi nhỏ lẻ, dẫn đến tỷ lệ hộ nghèo vẫn ở mức cao.
Trong bối cảnh đó, các Chương trình MTQG đã trở thành cầu nối quan trọng, mang nguồn lực, kỹ thuật và định hướng phát triển đến với cộng đồng. Trong đó, Chương trình MTQG Nông thôn mới đã giúp Lao Chải cải thiện đáng kể hạ tầng cơ bản.
Các tuyến đường nội thôn được cứng hóa, cầu treo, trạm y tế, trường học, công trình nước sạch được xây dựng và nâng cấp. Điều này không chỉ giúp người dân đi lại thuận lợi hơn mà còn tạo điều kiện để học sinh đến trường, bệnh nhân tiếp cận cơ sở y tế và nông sản được vận chuyển ra thị trường dễ dàng.
Cùng thời điểm với việc hoàn thiện hạ tầng, Chương trình MTQG Giảm nghèo bền vững được triển khai tại Lao Chải tập trung nâng cao thu nhập và sinh kế cho người dân. Hỗ trợ vốn, con giống, cây giống và tập huấn kỹ thuật giúp các hộ nghèo hình thành các mô hình sản xuất nhỏ nhưng có kế hoạch.
Nhiều hộ dân Lao Chải đã chuyển dịch sinh kế từ tự cung tự cấp sang trồng rừng, chăn nuôi theo hộ gia đình, trồng cây ăn quả, hoặc kết hợp các mô hình nông – lâm nghiệp. Đến năm 2025, thu nhập bình quân đầu người tăng lên khoảng 26 triệu đồng, tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn đa chiều giảm còn 48,4%.
Trên nền tảng đó, Chương trình MTQG 1719 tiếp tục mở rộng tác động sang đời sống văn hóa và tinh thần, mang đến những thay đổi sâu sắc hơn trong cộng đồng. Các hoạt động văn hóa, thể thao, lễ hội truyền thống được duy trì và hỗ trợ, giúp đồng bào giữ gìn bản sắc dân tộc, đồng thời nâng cao đời sống tinh thần và gắn kết cộng đồng.
Các nhóm phụ nữ, thanh niên DTTS được khuyến khích tham gia vào các mô hình phát triển kinh tế và quản lý dự án. Việc này giúp tăng cường tính chủ động, tự quản, tạo ra môi trường “cùng làm, cùng hưởng lợi”, củng cố sự gắn kết xã hội và khích lệ cộng đồng tham gia phát triển bền vững.
Nhờ sự phối hợp đồng bộ của ba chương trình, Lao Chải chứng kiến sự chuyển biến đồng thời trên ba lĩnh vực: hạ tầng – sinh kế – văn hóa tinh thần. Người dân không chỉ có điều kiện sống tốt hơn mà còn thay đổi tư duy sản xuất, chủ động tham gia các hoạt động cộng đồng, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển bền vững.
Hệ thống đường giao thông liên thôn tại xã Lao Chải được đầu tư, hoàn thiện từ nguồn vốn của 03 Chương trình MTQG trong giai đoạn 2021 - 2025Đặc biệt, những thay đổi này có ý nghĩa chiến lược ở một xã biên giới: Cải thiện đời sống giúp người dân bám đất, bám bản, giảm nguy cơ di cư tự do, củng cố an ninh – quốc phòng và tăng cường sự ổn định xã hội. Khi cộng đồng ổn định, cơ hội phát triển kinh tế, giáo dục và văn hóa càng bền vững, tạo nền tảng vững chắc cho các thế hệ tiếp theo.
Hơn nữa, việc kết hợp phát triển sinh kế với bảo tồn văn hóa dân tộc tạo ra giá trị cộng đồng đa chiều: sản phẩm nông nghiệp, nghề thủ công không chỉ nâng cao thu nhập mà còn giữ gìn bản sắc dân tộc, tạo ra nguồn lực lâu dài cho phát triển bền vững.
Các Chương trình MTQG đã giúp nhiều hộ dân ở xã biên giới Lao Chải, tỉnh Tuyên Quang có điều kiện phát triển chăn nuôi, mở rộng sản xuất, từng bước tạo lập sinh kế bền vữngNhìn về phía trước, Lao Chải cần tiếp tục duy trì các mô hình sinh kế bền vững, phát huy vai trò chủ động của người dân, đồng thời kết hợp với đầu tư hạ tầng và đào tạo kỹ năng. Khi các yếu tố này được đồng bộ, Lao Chải sẽ không chỉ là điểm sáng trong phát triển kinh tế – xã hội vùng biên giới mà còn là minh chứng sống động cho việc triển khai hiệu quả các Chương trình MTQG.
Lao Chải hôm nay là câu chuyện về sự đổi thay từ ba chương trình MTQG: Nông thôn mới mang lại hạ tầng, Giảm nghèo bền vững nâng cao thu nhập, Chương trình MTQG 1719 giữ gìn văn hóa và nâng cao đời sống tinh thần.
Sự kết hợp đồng bộ này đã giúp người dân Lao Chải từng bước thoát nghèo, ổn định đời sống và chủ động phát triển, đồng thời khẳng định, vai trò chiến lược của giảm nghèo và phát triển bền vững ở vùng biên tỉnh Tuyên Quang.