Nâng cao hiệu quả phòng, chống tội phạm và tham nhũng: Kết quả tích cực nhưng còn nhiều thách thức

Tội phạm giảm, thu hồi tài sản tham nhũng tăng mạnh

Tại Phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trình bày Báo cáo thẩm tra báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2025, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết: Năm 2025, Chính phủ đã thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ, gắn với việc sắp xếp lại tổ chức bộ máy theo hướng hiệu quả, hiệu lực. Qua đó, tình hình đấu tranh phòng, chống tội phạm đạt nhiều kết quả tích cực, góp phần bảo đảm phát triển kinh tế - xã hội và ổn định đời sống Nhân dân.

Theo báo cáo, các loại tội phạm giảm 21% so với cùng kỳ. Việc tăng cường lực lượng công an chính quy tại cơ sở đã giúp phát hiện, ngăn chặn vi phạm từ sớm, từ xa. Đáng chú ý, số tài sản tham nhũng thu hồi trong giai đoạn điều tra tăng tới 181,01%, phản ánh quyết tâm mạnh mẽ trong xử lý tội phạm kinh tế, tham nhũng, lãng phí.

Tuy nhiên, tình hình tội phạm vẫn diễn biến phức tạp. Một số loại tội phạm có xu hướng gia tăng như lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, gây rối trật tự công cộng, tội phạm ma túy và đặc biệt là tội phạm công nghệ cao. Công tác dự báo, phân tích, nhận diện tội phạm đôi khi chưa đáp ứng kịp tình hình; tỷ lệ giải quyết tin báo, tố giác tội phạm mới đạt 85,45%, chưa đạt chỉ tiêu Quốc hội giao.

Quyết liệt nhưng còn nhiều thách thức trong phòng, chống tham nhũng

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đánh giá, năm 2025, công tác phòng, chống tham nhũng tiếp tục được Đảng, Nhà nước chỉ đạo quyết liệt. Nhiều vụ án tham nhũng lớn, nghiêm trọng đã được khởi tố, xử lý; nhiều cán bộ, kể cả lãnh đạo cấp cao, bị đưa ra xét xử. Kết quả thu hồi tài sản tham nhũng có chuyển biến tích cực.

Dù vậy, một số chủ trương của Đảng còn chậm thể chế hóa; tình trạng thiếu công khai, minh bạch, trách nhiệm giải trình chưa khắc phục rõ rệt; chất lượng dịch vụ công trực tuyến còn hạn chế. Hiện tượng “tham nhũng vặt”, nhũng nhiễu trong hành chính, dịch vụ công vẫn tồn tại; công tác tự kiểm tra, phát hiện tham nhũng trong nội bộ chưa hiệu quả.

Ủy ban Pháp luật và Tư pháp kiến nghị Chính phủ tiếp tục hoàn thiện pháp luật về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; tập trung vào phòng ngừa, nhận diện và cảnh báo sớm. Đồng thời, cần xử lý nghiêm các vụ án lớn, chú trọng khắc phục tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp, xây dựng đội ngũ cán bộ liêm chính, dám nghĩ, dám làm.

Công tác kiểm sát, xét xử đạt nhiều kết quả

Báo cáo của Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao cho thấy, công tác kiểm sát năm 2025 tiếp tục đạt nhiều kết quả tích cực. Tỷ lệ truy tố đúng thời hạn, đúng tội danh, tỷ lệ kháng nghị được tòa án chấp nhận đều vượt chỉ tiêu Quốc hội giao. Không có trường hợp nào Viện kiểm sát truy tố nhưng Tòa án sơ thẩm tuyên không phạm tội.

Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng đình chỉ điều tra do không chứng minh được tội phạm. Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị Viện kiểm sát Nhân dân tối cao tổng hợp khó khăn trong quá trình sắp xếp bộ máy để có giải pháp tháo gỡ.

Đối với ngành Tòa án, số lượng vụ việc thụ lý, giải quyết năm 2025 tiếp tục tăng. Phần lớn vụ việc được xử lý trong thời hạn luật định, chất lượng xét xử được đảm bảo, không để xảy ra oan, sai; tỷ lệ giải quyết án hình sự đạt 87,64%, cao hơn năm 2024. Công tác xét xử án hành chính có nhiều tiến bộ; ngành Tòa án cũng tích cực đẩy mạnh chuyển đổi số, xét xử trực tuyến.

Dẫu vậy, tỷ lệ giải quyết án dân sự, hành chính và đơn giám đốc thẩm, tái thẩm chưa đạt chỉ tiêu; tỷ lệ án hành chính bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan vẫn còn ở mức cao 3,02%.