Ngôi đền có hệ thống tượng thờ tạo tác từ đất sét hàng trăm năm

Vũ Mừng - 16:28, 06/05/2025

Đền Suối Thầu nằm giữa những thửa ruộng bậc thang uốn lượn thuộc vùng lõi của danh thắng Di tích Quốc gia ruộng bậc thang xã Bản Luốc, huyện Hoàng Su Phì, tỉnh Hà Giang. Ấn tượng về ngôi đền có niên đại hàng trăm năm này là, toàn bộ hệ thống tượng thờ đều được tạo tác bằng đất sét rất độc đáo gắn với tín ngưỡng dân gian của đồng bào dân tộc vùng cao.

Căn cứ theo thông tin được khắc trên cây xà nóc của đền Suối Thầu: "Đại Nam quốc, Minh Mệnh tam niên Tuế, thứ Nhâm Ngọ mạnh đông nguyệt, hoàng đạo nhật lập vị..." Dịch nghĩa: Nước Đại Nam, vào năm Nhâm Ngọ, niên hiệu Minh Mệnh thứ 3 (1822), ngày tốt lập nên... Ngôi đền đã được xây dựng vào năm 1822. Trước đây, đền Suối Thầu có tường thưng bằng gỗ, có các hàng chân cột, vì, xà làm bằng gỗ, mái lợp gianh. Do tác động của thời gian, ngôi đền đã bị hư hỏng và sửa chữa nhiều lần. Về sau này, nhân dân trong vùng trùng tu, tôn tạo lại đền trên nền đất cũ, chất liệu chủ yếu bằng đất, gỗ và gạch, gồm có 1 gian với tổng diện tích 33m2, dài 7,5m, rộng 4,4m.

Người dân nơi đây lưu truyền: Vào thời điểm trước khi xây dựng đền, có một nhóm hộ gia đình người Dao áo dài từ thôn Bản Luốc của xã Bản Luốc hiện nay đến thôn Suối Thầu lập nghiệp. Lúc này rừng núi còn hoang vu, cuộc sống người dân gặp nhiều khó khăn… Quan trấn thủ địa phương lúc đó là ông Đặng Minh Đông (còn gọi là Đặng Diễn) đã cho người tìm thầy cúng và thợ để xây dựng cũng như đắp 13 pho tượng thờ các thần linh với ước mong nhân dân sẽ có sức khoẻ, mưa thuận gió hoà, mùa màng tươi tốt. Cùng với việc dựng đền đắp tượng, ông Đặng Minh Đông còn hướng dẫn các gia đình người Dao khai hoang làm ruộng bậc thang trồng lúa nước và làm nương. Sau khi ông mất, người dân địa phương vô cùng tiếc thương, để ghi nhớ công ơn người dân đã đắp thêm pho tượng ông và lập bát hương đưa vào thờ tại đền. — Người dân nơi đây lưu truyền: Vào thời điểm trước khi xây dựng đền, có một nhóm hộ gia đình người Dao áo dài từ thôn Bản Luốc của xã Bản Luốc hiện nay đến thôn Suối Thầu lập nghiệp. Lúc này rừng núi còn hoang vu, cuộc sống người dân gặp nhiều khó khăn… Quan trấn thủ địa phương lúc đó là ông Đặng Minh Đông (còn gọi là Đặng Diễn) đã cho người tìm thầy cúng và thợ để xây dựng cũng như đắp 13 pho tượng thờ các thần linh với ước mong Nhân dân sẽ có sức khoẻ, mưa thuận gió hoà, mùa màng tươi tốt. Cùng với việc dựng đền đắp tượng, ông Đặng Minh Đông còn hướng dẫn các gia đình người Dao khai hoang làm ruộng bậc thang trồng lúa nước và làm nương. Sau khi ông mất, người dân địa phương vô cùng tiếc thương, để ghi nhớ công ơn người dân đã đắp thêm pho tượng ông và lập bát hương đưa vào thờ tại đền.

Hồ sơ di tích của ngồi đền nêu rõ: Tượng Ngọc Hoàng (Nhùi Vương – tiếng dân tộc Dao), đầu đội mũ bình thiên, mắt mở to, sống mũi thẳng, miệng tươi cười, mặt đỏ, mặc áo hoàng bào màu vàng, hai tay để trong lòng bụng đỡ gương thần soi thế gian. Tượng trong tư thế ngồi trên ngai vàng, cao 1m. — Hồ sơ di tích của ngôi đền nêu rõ: Tượng Ngọc Hoàng (Nhùi Vương – tiếng dân tộc Dao), đầu đội mũ bình thiên, mắt mở to, sống mũi thẳng, miệng tươi cười, mặt đỏ, mặc áo hoàng bào màu vàng, hai tay để trong lòng bụng đỡ gương thần soi thế gian. Tượng trong tư thế ngồi trên ngai vàng, cao 1m.

Bức tượng Diêm Vương, đầu đội mũ, lông mày rậm, mắt mở to, sống mũi thẳng, khuôn mặt hồng, áo màu đỏ, xanh và đen, tay phải để úp trên đầu gối, tay trái để ngửa trên đầu gối. Tượng trong tư thế ngồi, cao 95cm.

Tượng Ngọc Nữ (đứng bên phải cạnh Ngọc Hoàng), tóc búi tó hai bên, mắt mở to, miệng tươi cười, mặc áo màu xanh, 2 tay dâng tấu sớ trước ngực. Tượng trong tư thế đứng, cao 30cm. Tượng Kim Đồng (đứng bên trái cạnh Diêm Vương), mắt mở to, miệng tươi cười, sống mũi thẳng, mặc áo màu đỏ, xanh, hai tay dâng tấu sớ trước ngực. Tượng trong tư thế đứng, cao 30cm.

Tượng Quan Thế Âm, đầu đội bảo quan, mặt trái soan, mắt mở to, sống mũi thẳng, miệng hé mở, tay phải đặt trên đầu gối, tay trái cầm lọ cam lồ trước bụng, chân trái khoanh tròn, chân phải để chống. Tượng cao 70cm, toạ trên ban thờ (cao 30cm, dài 70cm, rộng 55cm), phía trước của ban thờ được gắn ngói mũi hài tạo thành cánh sen màu đỏ. Phần phía dưới bệ thờ có tượng Thiện Tài Đồng Tử, cắt tóc ngắn, mắt mở to, sống mũi thẳng, miệng tươi cười, hai tay chắp trước ngực. Tượng trong tư thế đứng, cao 35cm và tượng Thiện Tài Long Nữ, tóc để dài chấm vai, mắt mở to, sống mũi thẳng, miệng hé mở, hai tay chắp trước bụng, mặc áo màu xanh, quần đỏ. Tượng trong tư thế đứng, cao 40cm.

Tượng thần Sấm Sét (Lôi Thần), có khuôn mặt đen dữ tợn, đầu đội mũ, mắt mở trắng, mũi to, miệng như đang quát tháo, mặc quần áo xanh, cổ áo và đai lưng màu đỏ, tay phải cầm 1 cây huyền trượng giơ ngang vai, tay trái cầm 1 lệnh bài từa tựa thánh giá ngang bụng. Tượng trong tư thế cưỡi mây, cao 81cm. Hai tượng hầu cận Lôi Thần đứng 2 bên cao 65cm. Tượng bên trái đầu đội mũ, mắt mở to, miệng hé mở, mặc quần áo xanh, cổ áo và viền ống tay màu vàng đỏ, tay phải cầm cây truỳ, tay trái đặt ngang bụng; tượng bên phải đầu đội mũ, mắt mở to, mặt trái xoan, sống mãi thẳng, mặc áo đỏ, cổ áo viên xanh, quần màu đen đỏ, 2 tay chắp trước ngực.

Phía ngoài của ban thờ Lôi thần là tượng thần Thổ Địa và ông Đặng Minh Đông. Trong đó, tượng thần Thổ Địa toạ trên bệ, đầu đội mũ, mắt nhìn xuống, miệng tươi cười, mặc áo màu xanh, cổ áo và ống tay áo được viền màu vàng, xanh, đen, quần màu vàng, tay trái đặt úp trên gối, tay phải cầm đính bạc để ngửa trên gối.

Đối diện với ban thờ Thổ Địa, ông Đặng Minh Đông là ban thờ Quan Âm và Mẫu. Phía ngoài là tượng Quan Âm ngồi trên lưng hổ, đội bảo quan, mắt mở to, mặt trái xoan, tai vểnh về phía trước, sống mũi thẳng, tay trái để áp vào lòng bụng, tay phải đặt úp lên gối phải, mặc thiên y màu xanh, đỏ, vàng, diên mạo rất đoan nghiêm. Toạ bên cạnh tượng Quán Âm là tượng Mẫu trong tư thế ngồi, mắt hơi nhìn xuống, tai to hơi vểnh về phía trước, ngực để trần, áo và quần màu xanh, 2 tay bế đứa trẻ đang cho bú, có một đứa trẻ ôm chân phải.

Cộng đồng người Dao ở khu vực Bản Luốc, huyện Hoàng Su Phì luôn coi ông Đặng Minh Đông là vị thần - có vị trí quan trọng trong đời sống tâm linh của họ để bảo vệ mùa màng và cuộc sống yên lành của dân bản trong vùng, tương tự như Thành Hoàng làng ở vùng đồng bằng Bắc bộ. Hàng năm đến ngày 15 tháng 7 âm lịch, nhân dân các thôn thuộc xã Bản Luốc mang lễ vật đến cúng tại đền. Mỗi hộ gia đình đại diện chủ hộ đến lễ, khi đi mang theo 1 con gà hoặc 1 miếng thịt lợn, 1 chai rượu, 1 nắm cơm, vàng hương. Lễ cúng kết thúc, họ tổ chức ăn uống ngay tại đền. Đây cũng là hoạt động mang đậm ý nghĩa nhân văn của cộng đồng người dân tộc Dao xã Bản Luốc huyện Hoàng Su Phì.

Năm 2013 đền Suối Thầu xã Bản Luốc đã được tỉnh Hà Giang công nhận di tích lịch sử cấp tỉnh theo quyết định số 1198/QĐ - UBND ngày 20/6/2013 của UBND tỉnh Hà Giang.

Phòng Văn hóa thông tin huyện Hoàng Su Phì, tỉnh Hà Giang đánh giá: Đền thờ Suối Thầu có hơn mười tượng thờ các vị thần và thành hoàng, trong đó có nhiều tượng rất ấn tượng mang giá trị khảo cứu văn hóa lịch sử.

Hồ Thầu yên ả ...

Ý kiến độc giả

Gửi ý kiến độc giả

Họ và tên

Địa chỉ email

Nội dung

Mã bảo mật

Nhập lại Gửi bình luận

Hiệu quả mô hình "Trở về đức tin, giữ bình yên thôn, làng"

Sau hơn 1 năm triển khai thực hiện mô hình vận động “Trở về đức tin, giữ bình yên thôn, làng” và Nghị quyết số 10 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng các cấp đối với công tác quản lý, giáo dục đối tượng FULRO tại cộng đồng, tỉnh Gia Lai đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận.

Nghi lễ chỉ dành cho “người được chọn” của dân tộc Tày

Lan tỏa giá trị Tín ngưỡng Thờ Mẫu từ Phủ Suối Linh Từ

Khánh Hòa: Bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho 150 chức sắc, chức việc các tổ chức tôn giáo

Nâng cao Luật học và kỹ năng trụ trì dành cho chư ni khu vực phía Bắc

Tích hợp các Chương trình mục tiêu quốc gia để tăng cường đầu tư cho những địa bàn khó khăn

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nêu rõ: Cần phải thống nhất nhận thức việc tích hợp các chương trình không phải để giảm đi chính sách ưu đãi mà chính sách ưu đãi sẽ tăng lên ở các khía cạnh.

Thứ trưởng Nông Thị Hà: Cần tạo ra môi trường học tập hiện đại và thân thiện

Phó Thủ tướng Hồ Quốc Dũng chỉ đạo khắc phục sạt lở tại đèo Khánh Lê, tỉnh Khánh Hòa

Thầy giáo Ksor Y Giêng - Gương sáng đổi mới trong giáo dục dân tộc

Tích hợp các Chương trình mục tiêu quốc gia để tăng cường đầu tư cho những địa bàn khó khăn

Thời sự - Thanh Huyền - 22:09, 18/11/2025

Rộn ràng Ngày hội đại đoàn kết trong ngôi nhà chung

Sắc màu 54 - Thúy Hồng - 19:31, 18/11/2025

Giao lưu “Ngày hội Đại đoàn kết các dân tộc”, là sự kiện mở màn cho chuỗi hoạt động của Tuần lễ “Đại đoàn kết các dân tộc - Di sản Văn hóa Việt Nam” năm 2025 diễn ra hôm nay, ngày 18/11, tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (xã Đoài Phương, Hà Nội).

Ia Grai (Gia Lai): Rộn ràng tiếng chiêng mừng Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc

Tin tức - Ngọc Thu - 19:21, 18/11/2025

Kỷ niệm 95 năm Ngày truyền thống Ủy ban MTTQ Việt Nam (18/11/1930 - 18/11/2025), trong 2 ngày 17 và 18/11, xã Ia Grai (tỉnh Gia Lai) đã tổ chức Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc và Liên hoan Văn hóa cồng chiêng xã lần thứ nhất, năm 2025.

Thủ tướng Phạm Minh Chính rời Kuwait, lên đường thăm chính thức Algeria

Thời sự - PV - 19:06, 18/11/2025

Trưa 18/11 theo giờ địa phương, ngay sau khi kết thúc tốt đẹp chuyến thăm chính thức Kuwait, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam rời Kuwait, lên đường thăm chính thức Cộng hòa Algeria Dân chủ Nhân dân theo lời mời của Thủ tướng Sifi Ghrieb.

Thủ tướng đề nghị Kuwait xây dựng kho xăng dầu ngoại quan tại Việt Nam

Thời sự - PV - 18:55, 18/11/2025

Trong chương trình thăm chính thức Kuwait, sáng 18/11, tại thủ đô Kuwait, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tiếp Giám đốc điều hành Tập đoàn dầu khí Quốc gia Kuwait (KPC) Sheikh Nawaf S. Al-Sabah.

Xã Tuấn Sơn nỗ lực cải cách hành chính vì sự hài lòng của người dân

Xây dựng một nền hành chính phục vụ, minh bạch và hiệu quả là nhiệm vụ trọng tâm của công tác cải cách thủ tục hành chính. Tại tỉnh Lạng Sơn, xã Tuấn Sơn đã cụ thể hóa mục tiêu này bằng việc thành lập Trung tâm Phục vụ hành chính công xã, theo Nghị quyết của HĐND xã từ ngày 1/7/2025.

Nỗ lực khắc phục điểm sạt lở, ổn định đời sống đồng bào Xơ Đăng xã Ngọc Linh

Thắp sáng ước mơ biết chữ của đồng bào vùng cao

Đảm bảo các mục tiêu bình đẳng giới trong kỷ nguyên mới

Sân trường vang vọng tiếng cồng chiêng

Tuyên Quang: Ký kết quy chế phối hợp trong công tác quản lý, bảo vệ rừng

Tin tức - Hà Linh - 18:51, 18/11/2025

Nhằm tăng cường hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ rừng và phòng cháy, chữa cháy rừng khi thực hiện mô hình chính quyền hai cấp, chiều 18/11, tại xã Đồng Văn, tỉnh Tuyên Quang, Hạt Kiểm lâm Khu vực XVI tổ chức Lễ ký kết quy chế phối hợp với các đơn vị lực lượng vũ trang và chính quyền địa phương trên địa bàn.

Đồng chí Nguyễn Văn Út giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai

Tin tức - Thanh Liêm - 18:50, 18/11/2025

Chiều 18/11, tại Hội trường Tỉnh ủy Đồng Nai, Ban Thường vụ Tỉnh ủy tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Ban Bí thư Trung ương Đảng về công tác cán bộ, kiện toàn bộ máy lãnh đạo tỉnh, đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới.

Gia Lai: Mưa lũ chia cắt nhiều khu vực

Tin tức - T.Nhân - H.Trường - 18:48, 18/11/2025

Hai ngày qua, khu vực phía Đông tỉnh Gia Lai có mưa lớn kéo dài, khiến nhiều khu vực bị ngập sâu và giao thông bị chia cắt, hàng trăm hộ dân phải di dời.

Việt Nam-Kuwait: Cầu nối hữu nghị vững chắc giữa châu Á và Trung Đông

Thời sự - PV - 18:47, 18/11/2025

Sáng 18/11, giờ địa phương, trong chương trình thăm chính thức Kuwait, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tới thăm và có bài phát biểu chính sách quan trọng tại Học viện Ngoại giao Kuwait - một cơ sở nghiên cứu, giáo dục uy tín hàng đầu, hội tụ trí tuệ, bản lĩnh và tầm nhìn chiến lược của Kuwait.

Đồng bào DTTS làng Kon Skôi lo lắng khi bờ sông Đăk Snghé bị sạt lở nghiêm trọng

Pháp luật - Ngọc Chí - 18:41, 18/11/2025

Mỗi mùa mưa bão về, hơn 120 hộ đồng bào DTTS làng Kon Skôi, xã Kon Braih, tỉnh Quảng Ngãi, sinh sống ven sông Đăk Snghé lại lo sợ khi nước lũ dâng cao, sạt lở bờ sông trực tiếp đe dọa khu dân cư.

Xem thêm