Chính sách Dân tộc

Đề án “Nhiệm vụ và giải pháp đưa các xã, thôn ra khỏi diện đặc biệt khó khăn (ĐBKK), hoàn thành mục tiêu Chương trình 135 giai đoạn 2017-2020" (Đề án 196) là cách làm riêng của tỉnh Quảng Ninh nhằm tăng cường đầu tư cho vùng khó. Qua đó, đẩy nhanh tiến độ giảm nghèo, góp phần đảm bảo an sinh xã hội để phát triển bền vững.

Kiên quyết thu hồi những diện tích đất do các nông, lâm trường quản lý, sử dụng kém hiệu quả; tăng cường công tác quản lý đất đai ở địa phương;… được xem là những giải pháp để giải bài toán thiếu đất sản xuất ở vùng DTTS và miền núi. Nhưng việc triển khai những giải pháp này như thế nào lại là một vấn đề cần phải xem xét.

Không giải quyết được đất sản xuất cho các hộ có nhu cầu, một phương án được các địa phương lựa chọn là hỗ trợ bà con chuyển đổi nghề. Tuy nhiên, việc chuyển đổi nghề chưa thực sự tạo nguồn thu nhập mới cho người dân.

Tại không ít địa phương, tư tưởng không muốn thoát nghèo để tiếp tục nhận được sự hỗ trợ của Nhà nước vẫn còn khá phổ biến trong người dân, nhất là ở các xã vùng sâu, vùng xa. Thế nhưng, tại xã Tả Phìn, huyện Sa Pa (Lào Cai), thời gian gần đây, không cần sự vận động của chính quyền địa phương, nhiều hộ dân vẫn chủ động viết đơn xin ra khỏi diện hộ nghèo.

Trong những năm qua, từ nguồn vốn hỗ trợ sản xuất thuộc Chương trình 135, huyện Đà Bắc (Hòa Bình) đã triển khai các hạng mục hỗ trợ sản xuất cho đồng bào trên địa bàn 14 xã. Nhờ đó, đồng bào các dân tộc huyện Đà Bắc có thêm cơ hội phát triển sản xuất, mở lối thoát nghèo.

Từ năm 2002 đến nay, nhiều quyết định triển khai chính sách hỗ trợ đất sản xuất cho đồng bào DTTS nghèo đã được ban hành. Tuy vậy, sau nhiều năm, các địa phương vẫn mải miết đuổi theo mục tiêu bố trí đất sản xuất cho hộ đồng bào DTTS có nhu cầu.

Trong khi nhiều hộ đồng bào DTTS thiếu đất canh tác thì hàng nghìn ha đất rừng đã được chính quyền địa phương giao cho các doanh nghiệp để triển khai các dự án trồng rừng kinh tế. Tuy nhiên, có không ít dự án được “vẽ” ra chỉ để “ôm” đất, không triển khai hoặc triển khai không hiệu quả.

Phong Phú, huyện Cầu Kè (Trà Vinh) là xã có đông đồng bào Khmer sinh sống (chiếm 71,4%). Những năm qua, Phong Phú đã tập trung đẩy mạnh phát triển kinh tế trong vùng đồng bào dân tộc. Nhờ đó, bộ mặt nông thôn và đời sống vật chất, tinh thần của bà con Khmer nơi đây có nhiều chuyển biến.

Từ năm 2014, Chính phủ đã chỉ đạo thu hồi một phần diện tích đất của các nông, lâm trường hoạt động không hiệu quả để giải quyết đất sản xuất cho người dân. Sau 4 năm triển khai, rất nhiều vướng mắc vẫn chưa được tháo gỡ.

Để phát triển kinh tế-xã hội vùng DTTS và miền núi, từ năm 2002, chính sách cấp đất sản xuất cho đồng bào thiếu đất đã được triển khai. Dù đã qua gần 16 năm thực hiện chính sách, nhưng hiện vẫn còn hàng trăm nghìn hộ đồng bào DTTS thiếu đất sản xuất. Nguyên nhân do đâu và giải pháp nào để tháo gỡ, là những nội dung cần được làm rõ để làm cơ sở xây dựng chính sách phù hợp cho giai đoạn sau năm 2020.

Xác định, làm tốt công tác cán bộ là vấn đề quan trọng, then chốt trong việc lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện chính sách dân tộc, hướng dẫn người dân thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật Nhà nước. Vì vậy, những năm qua, tỉnh Trà Vinh luôn chú trọng đến công tác xây dựng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm công tác DTTS. Phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển đã có cuộc trao đổi với ông Thạch Mu Ni, Phó Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Trà Vinh xoay quanh vấn đề này.

Thực hiện Chương trình công tác theo thỏa thuận hợp tác giữa Ủy ban Dân tộc Việt Nam với Ủy ban Trung ương Mặt trận Lào xây dựng đất nước, từ ngày 6 đến ngày 10/8/2018, Đoàn đại biểu Cấp cao của Ủy ban Trung ương Mặt trận Lào xây dựng đất nước do Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Lào xây dựng đất nước Yia Cơ Ya No Cho Chông Tua dẫn đầu, đã đến thăm và làm việc tại Việt Nam.

Vừa qua, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Gia Lai đã tổ chức buổi gặp mặt, biểu dương Người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS). Tại đây, nhiều đại biểu đã bày tỏ ý kiến tâm huyết đối với sự phát triển kinh tế-xã hội, giữ gìn an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tại cơ sở.

Từ cuối năm 2016, xã Cường Lợi, huyện Đình Lập (Lạng Sơn) được chọn để thực hiện mô hình điểm giảm nghèo của tỉnh với mô hình chăn nuôi lợn thịt. Đây là cơ hội không nhỏ để người dân tham gia mô hình thoát nghèo, đồng thời góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo của xã xuống dưới 9,73%.

Để thu hút đội ngũ tri thức về công tác ở vùng có điều kiện kinh tế-xã hội ĐBKK, những năm qua, nhiều chính sách khuyến khích, đãi ngộ đã được triển khai. Tuy nhiên, do nhiều bất cập nên khi triển khai lại gây không ít vướng mắc, tạo ra tâm lý bất bình cho nhiều người được thụ hưởng.

Nhằm khắc phục tồn tại và tăng cường hiệu lực, hiệu quả việc triển khai thực hiện công tác dân tộc, chính sách dân tộc trong vùng đồng bào Khmer, mới đây, Chỉ thị số 19-CT/TW, ngày 10/1/2018 của Ban Bí thư (khóa XII) về tăng cường công tác ở vùng đồng bào dân tộc Khmer trong tình hình mới (gọi tắt Chỉ thị 19) được ban hành. Tại tỉnh Kiên Giang, nơi có đông đồng bào Khmer sinh sống, địa phương đã và đang cụ thể hoá Chỉ thị 19 vào cuộc sống. Phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển đã có cuộc trao đổi với bà Đặng Tuyết Em, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Kiên Giang xung quanh vấn đề này.