Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27
  •  

Những phép tắc ứng xử trong văn hóa ăn uống của người Chăm

Nguyệt Anh (T/h) - 18:18, 11/07/2021

Người Kinh có câu "ăn trông nồi, ngồi trông hướng", còn với người Chăm, ăn uống hàng ngày hay ngày đình đám đều phải tuân theo các phép ứng xử có từ lâu đời.

Trong phép tắc ăn uống của người Chăm, những vị chức sắc luôn được bố trí ngồi mâm trên (Trong ảnh: Các vị chức sắc đang thực hiện một nghi lễ cúng)
Trong phép tắc ăn uống của người Chăm, những vị chức sắc luôn được bố trí ngồi mâm trên (Trong ảnh: Các vị chức sắc đang thực hiện một nghi lễ cúng)

Hàng ngày, người Chăm trải chiếu hoặc cà tăng theo chiều Đông - Tây để dọn ăn. Buổi sáng và buổi chiều thường dọn ăn ngoài sân, còn buổi trưa ăn trong hiên nhà. Thức ăn được dọn trên mâm và ngồi theo thứ bậc trong gia đình. Người phụ nữ (mẹ, chị) thường ngồi gần nồi niêu vừa ăn vừa bổ sung thức ăn cho mọi người.

Người Chăm không cầu nguyện trước khi ăn. Bữa ăn bắt đầu khi người lớn tuổi cầm đũa. Trong lúc ăn không được nói chuyện nhảm hoặc cãi cọ, không để rơi vãi hạt cơm. Ngoài ruộng rẫy, nếu không phải là buổi cúng thì bữa ăn không cần dọn trên mâm mà bê đặt dụng cụ đựng thức ăn chính giữa, mọi người dùng chung. Và mọi thành viên ngồi xung quanh, không theo thứ bậc.

Trong đình đám, tùy theo tính chất và đạo giáo Bàlamôn hay Bàni mà người Chăm có cách dọn ăn khác nhau. Nếu là đám tang ở cả hai đạo giáo dọn ăn theo chiều Bắc - Nam, còn nếu là các đám khác như đám cưới, hoặc lễ cúng thần thánh, họ dọn ăn theo chiều Đông - Tây.

Người Chăm Bàlamôn bày thức ăn trên mâm cho hai hoặc bốn người. Còn người Chăm Bàni chỉ bày thức ăn trên mâm cho hai vị cao niên hoặc chức sắc ngồi trên cùng (gọi là mâm trên). Những mâm dưới sẽ bày thức ăn trực tiếp trên mặt chiếu.

Người đàn ông Chăm dùng cơm nơi đình đám cũng như ở nhà đều ngồi cùng tư thế xếp bằng.
Người đàn ông Chăm dùng cơm nơi đình đám cũng như ở nhà đều ngồi cùng tư thế xếp bằng.

Các vị chức sắc ở hai đạo giáo tham gia cúng kính trong nhà lễ (Kajang), khi ngồi vào mâm thụ lễ đều phải ngồi duỗi chéo chân và cắn hạt muối và thực hiện nghi thức xin phép bằng động tác và lời niệm thầm trong miệng. Người đàn ông Chăm dùng cơm nơi đình đám cũng như ở nhà đều ngồi cùng tư thế xếp bằng. Còn người đàn bà tư thế duỗi chéo chân như các vị chức sắc, đó là tư thế chuẩn mực bắt buộc. Trong bất kỳ đình đám nào, người đàn ông cũng được mới ăn uống trước mới đến phụ nữ.

Trong lễ cưới hai vợ chồng son được cùng ăn trên một cái mâm với nhiều thức ăn thể hiện sự chung thủy, gắn bó và giàu có.

Có thể thấy, ứng xử trong bữa ăn đã trở thành nếp, ăn sâu vào tiềm thức của mỗi người dân Chăm. Qua đó, chúng ta không chỉ thấy được nét đẹp về văn hóa ứng xử , tôn giáo mà còn thấy được tính cách của mỗi người.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Rộn ràng Ngày hội đại đoàn kết trong ngôi nhà chung

Rộn ràng Ngày hội đại đoàn kết trong ngôi nhà chung

Giao lưu “Ngày hội Đại đoàn kết các dân tộc”, là sự kiện mở màn cho chuỗi hoạt động của Tuần lễ “Đại đoàn kết các dân tộc - Di sản Văn hóa Việt Nam” năm 2025 diễn ra hôm nay, ngày 18/11, tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (xã Đoài Phương, Hà Nội).
Tin nổi bật trang chủ
Tích hợp các Chương trình mục tiêu quốc gia để tăng cường đầu tư cho những địa bàn khó khăn

Tích hợp các Chương trình mục tiêu quốc gia để tăng cường đầu tư cho những địa bàn khó khăn

Thời sự - Thanh Huyền - 22:09, 18/11/2025
Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nêu rõ: Cần phải thống nhất nhận thức việc tích hợp các chương trình không phải để giảm đi chính sách ưu đãi mà chính sách ưu đãi sẽ tăng lên ở các khía cạnh.
Rộn ràng Ngày hội đại đoàn kết trong ngôi nhà chung

Rộn ràng Ngày hội đại đoàn kết trong ngôi nhà chung

Sắc màu 54 - Thúy Hồng - 19:31, 18/11/2025
Giao lưu “Ngày hội Đại đoàn kết các dân tộc”, là sự kiện mở màn cho chuỗi hoạt động của Tuần lễ “Đại đoàn kết các dân tộc - Di sản Văn hóa Việt Nam” năm 2025 diễn ra hôm nay, ngày 18/11, tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (xã Đoài Phương, Hà Nội).
Ia Grai (Gia Lai): Rộn ràng tiếng chiêng mừng Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc

Ia Grai (Gia Lai): Rộn ràng tiếng chiêng mừng Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc

Tin tức - Ngọc Thu - 19:21, 18/11/2025
Kỷ niệm 95 năm Ngày truyền thống Ủy ban MTTQ Việt Nam (18/11/1930 - 18/11/2025), trong 2 ngày 17 và 18/11, xã Ia Grai (tỉnh Gia Lai) đã tổ chức Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc và Liên hoan Văn hóa cồng chiêng xã lần thứ nhất, năm 2025.
Thủ tướng Phạm Minh Chính rời Kuwait, lên đường thăm chính thức Algeria

Thủ tướng Phạm Minh Chính rời Kuwait, lên đường thăm chính thức Algeria

Thời sự - PV - 19:06, 18/11/2025
Trưa 18/11 theo giờ địa phương, ngay sau khi kết thúc tốt đẹp chuyến thăm chính thức Kuwait, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam rời Kuwait, lên đường thăm chính thức Cộng hòa Algeria Dân chủ Nhân dân theo lời mời của Thủ tướng Sifi Ghrieb.
Thủ tướng đề nghị Kuwait xây dựng kho xăng dầu ngoại quan tại Việt Nam

Thủ tướng đề nghị Kuwait xây dựng kho xăng dầu ngoại quan tại Việt Nam

Thời sự - PV - 18:55, 18/11/2025
Trong chương trình thăm chính thức Kuwait, sáng 18/11, tại thủ đô Kuwait, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tiếp Giám đốc điều hành Tập đoàn dầu khí Quốc gia Kuwait (KPC) Sheikh Nawaf S. Al-Sabah.
Xã Tuấn Sơn nỗ lực cải cách hành chính vì sự hài lòng của người dân

Xã Tuấn Sơn nỗ lực cải cách hành chính vì sự hài lòng của người dân

Xây dựng một nền hành chính phục vụ, minh bạch và hiệu quả là nhiệm vụ trọng tâm của công tác cải cách thủ tục hành chính. Tại tỉnh Lạng Sơn, xã Tuấn Sơn đã cụ thể hóa mục tiêu này bằng việc thành lập Trung tâm Phục vụ hành chính công xã, theo Nghị quyết của HĐND xã từ ngày 1/7/2025.
Tuyên Quang: Ký kết quy chế phối hợp trong công tác quản lý, bảo vệ rừng

Tuyên Quang: Ký kết quy chế phối hợp trong công tác quản lý, bảo vệ rừng

Tin tức - Hà Linh - 18:51, 18/11/2025
Nhằm tăng cường hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ rừng và phòng cháy, chữa cháy rừng khi thực hiện mô hình chính quyền hai cấp, chiều 18/11, tại xã Đồng Văn, tỉnh Tuyên Quang, Hạt Kiểm lâm Khu vực XVI tổ chức Lễ ký kết quy chế phối hợp với các đơn vị lực lượng vũ trang và chính quyền địa phương trên địa bàn.
Đồng chí Nguyễn Văn Út giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai

Đồng chí Nguyễn Văn Út giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai

Tin tức - Thanh Liêm - 18:50, 18/11/2025
Chiều 18/11, tại Hội trường Tỉnh ủy Đồng Nai, Ban Thường vụ Tỉnh ủy tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Ban Bí thư Trung ương Đảng về công tác cán bộ, kiện toàn bộ máy lãnh đạo tỉnh, đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới.
Gia Lai: Mưa lũ chia cắt nhiều khu vực

Gia Lai: Mưa lũ chia cắt nhiều khu vực

Tin tức - T.Nhân - H.Trường - 18:48, 18/11/2025
Hai ngày qua, khu vực phía Đông tỉnh Gia Lai có mưa lớn kéo dài, khiến nhiều khu vực bị ngập sâu và giao thông bị chia cắt, hàng trăm hộ dân phải di dời.
Việt Nam-Kuwait: Cầu nối hữu nghị vững chắc giữa châu Á và Trung Đông

Việt Nam-Kuwait: Cầu nối hữu nghị vững chắc giữa châu Á và Trung Đông

Thời sự - PV - 18:47, 18/11/2025
Sáng 18/11, giờ địa phương, trong chương trình thăm chính thức Kuwait, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tới thăm và có bài phát biểu chính sách quan trọng tại Học viện Ngoại giao Kuwait - một cơ sở nghiên cứu, giáo dục uy tín hàng đầu, hội tụ trí tuệ, bản lĩnh và tầm nhìn chiến lược của Kuwait.
Đồng bào DTTS làng Kon Skôi lo lắng khi bờ sông Đăk Snghé bị sạt lở nghiêm trọng

Đồng bào DTTS làng Kon Skôi lo lắng khi bờ sông Đăk Snghé bị sạt lở nghiêm trọng

Pháp luật - Ngọc Chí - 18:41, 18/11/2025
Mỗi mùa mưa bão về, hơn 120 hộ đồng bào DTTS làng Kon Skôi, xã Kon Braih, tỉnh Quảng Ngãi, sinh sống ven sông Đăk Snghé lại lo sợ khi nước lũ dâng cao, sạt lở bờ sông trực tiếp đe dọa khu dân cư.