Bản sắc và hội nhập

Trong cộng đồng người Xơ Đăng ở làng Kei Joi, xã Đăk Xú, huyện Ngọc Hồi (Kon Tum), ông A Biu, già làng, Người có uy tín được dân làng xem là bậc thầy trong việc gìn giữ các nghề truyền thống và cồng chiêng. Bởi ông đã dành hơn nửa thế kỷ để bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc mình.

Mới đây về công tác tại Hoàng Su Phì, huyện biên giới phía Tây của tỉnh Hà Giang, tìm lên thăm mảnh đất Hồ Thầu nằm cách huyện lỵ hơn 30 cây số. Suốt chặng đường, sau mỗi khúc cua, núi xanh lơ xếp nếp lớp lớp sương giăng sớm càng tô thêm cho sự hùng vĩ và huyền ảo nơi đây. Lần đầu tiên được về vùng đất còn nhiều gian khó dưới lưng chừng đỉnh Chiêu Lầu Thi sương giăng ấy, thấy lòng dâng lên thật nhiều cảm xúc...

Tối 18/4, tại Trung tâm Văn hóa tỉnh Hậu Giang, Sở Nội vụ phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hậu Giang đã tổ chức Chương trình Liên hoan nghệ thuật các dân tộc tỉnh, hưởng ứng “Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam 19/4”.

Trong những năm qua, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang đã đạt được những thành tựu nổi bật trong công tác thông tin cơ sở, trở thành điểm sáng trong việc truyền tải chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước đến với người dân. Nhờ đó, tạo sự đồng thuận, niềm tin xã hội và sức mạnh tinh thần để nhân dân bứt phá vươn lên.

Với vai trò là cơ quan tham mưu trong lĩnh vực văn hóa, Phòng Văn hóa, Khoa học và Thông tin huyện Sơn Dương (Tuyên Quang) những năm qua đã triển khai hiệu quả nhiều giải pháp nhằm bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số, đồng thời gắn kết hài hòa với phát triển du lịch cộng đồng. Qua đó, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào các dân tộc, thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương phát triển bền vững.

Giữa không gian thảo nguyên bao la, tiếng đàn goong dìu dặt vang lên như lời tự tình của người Ba Na gửi vào gió núi, sương rừng. Mộc mạc mà tha thiết, tiếng đàn gói trong đó cả tình yêu, nỗi nhớ, niềm vui và sự gắn kết cộng đồng. Như hơi thở đại ngàn, âm thanh ấy đã, đang và sẽ mãi ngân vang trong không gian văn hóa Tây Nguyên.

Lễ Thắk Côn hay Lễ hội cúng dừa của đồng bào Khmer, được tổ chức hằng năm tại chùa Mahasal Thatmon, xã An Hiệp, huyện Châu Thành, tỉnh Sóc Trăng, từ ngày Rằm đến 17 tháng Ba Âm lịch (tức 12 – 14/4/2025). Lễ Thắk Côn được người Khmer tổ chức để tưởng nhớ tổ tiên, ông bà và vun đắp tinh thần sống chan hòa, yêu thương, hạnh phúc, cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.

Ðồng bào Khmer Nam Bộ hiện có hơn 1,3 triệu người, sinh sống thành cộng đồng, đan xen với các dân tộc Kinh, Hoa và một số dân tộc khác. Hằng năm, cứ đến giữa tháng Tư, đồng bào Khmer lại rộn ràng vui đón Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây - lễ hội quan trọng nhất, đánh dấu thời điểm năm mới theo lịch cổ truyền của đồng bào dân tộc Khmer.

Tây Nguyên, vùng đất nổi bật với cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ, còn là nơi lưu giữ nền văn hóa đa dạng của các dân tộc thiểu số như Ê Đê, M'Nông, Gia Rai, Ba Na… Những nghi lễ truyền thống tại đây phản ánh đời sống tâm linh, lịch sử và sự gắn kết mật thiết giữa con người với thiên nhiên. Tuy nhiên, trong bối cảnh xã hội hiện đại, các giá trị văn hóa này đang đứng trước nhiều thách thức.

Theo thông tin từ Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, vào các tối 12 và 13/4, khán giả Thủ đô sẽ được hòa mình vào không gian văn hóa, nghệ thuật Tây Nguyên ngay tại Hà Nội với chương trình âm nhạc, nghệ thuật dân gian “Tiếng gọi Cao nguyên” và vở ca kịch “Khát vọng Dam Săn” do Đoàn Ca múa Dân tộc Đắk Lắk biểu diễn, mang đến cho khán giả một không gian văn hóa đặc sắc của vùng đất Tây Nguyên ngay tại Thủ đô Hà Nội.

Làng Trà Dòn, thôn 2, xã Trà Thủy, huyện Trà Bồng là một trong những bản làng tiêu biểu ở miền núi Quảng Ngãi. Năm 1969, khi nghe tin Bác Hồ qua đời, 100% người Co trong làng đã tự nguyện mang họ Hồ để tưởng nhớ Bác. Từ đó đến nay, bao thế hệ người Co nơi đây luôn nhắc nhở nhau sống, học tập và làm theo di chúc Bác Hồ để lại. Tiêu biểu trong phong trào này là anh Hồ Văn Nam, con trai của già làng Hồ Văn Thuận.

Dù ai đi ngược về xuôi/Nhớ ngày Giỗ Tổ mùng mười tháng ba. Câu ca ấy bao đời nay đã ăn sâu vào tiềm thức mỗi người dân đất Việt. Dù ở bất cứ nơi đâu, cứ đến ngày Giỗ Tổ, con dân đất Việt trên mọi miền Tổ quốc, kiều bào ta ở nước ngoài đều hướng về Đền Hùng (Phú Thọ), một lòng thành kính tri ân công đức tổ tiên.

Từ huyền thoại con Rồng, cháu Tiên đến khát vọng vươn mình hùng cường, thịnh vượng - dân tộc Việt Nam chưa bao giờ thôi khao khát khẳng định chính mình ở tầm vóc lớn hơn.

“Em sinh ra từ đất bazan cao nguyên huyền thoại. K'Bing ơ, K'Bing ah!. Em lớn lên từ bầu sữa mẹ. K'Bing ah, K'Bing ơi!...” - Lời ca hòa lẫn tiếng đàn guitar vọng ra từ ngôi nhà sàn dưới chân núi Lang Biang lúc trầm, lúc bổng, da diết, mà sâu lắng do Nghệ sĩ Krajan Plin, 64 tuổi, dân tộc Cơ Ho, ở Tổ dân phố Đăng Ja, thị trấn Lạc Dương, huyện Lạc Dương, tỉnh Lâm Đồng thể hiện.

Trong nắng gió Bình Thuận, giữa những làng Chăm cổ kính nhuốm màu thời gian, có một người đàn ông tóc đã ngả màu sương trắng nhưng đôi tay vẫn dẻo dai bên từng nhịp trống ginang, đôi chân vẫn miệt mài nâng từng bước múa biyén. Đó là Nghệ nhân Ưu tú Lâm Tấn Bình - người gần như dành cả cuộc đời để lưu giữ, bảo tồn và lan tỏa giá trị văn hóa Chăm trên mảnh đất Bình Thuận.

Đến với xã vùng cao Quảng Đức, huyện Hải Hà, tỉnh Quảng Ninh, nếu đúng dịp, bạn sẽ được tham dự Lễ hội Sóng Mun. Đây là lễ hội truyền thống lâu đời có ý nghĩa quan trọng trong đời sống sinh hoạt văn hóa, tinh thần của người Dao Thanh Y tại mảnh đất vùng cao nơi đây.